- [اهداء] 1
- مقدمه 1
- اشاره 5
- بخش 1: تاریخچه مکّه و مراسم حج 5
- 1- خانه خدا و مردم 5
- 2- راز قرار گرفتن خانه خدا در بیابان 8
- 3- راز اسکان ذریّه ابراهیم علیه السلام در مکه 8
- 5- مقام ابراهیم علیه السلام 9
- 7- دعوت الهی برای حج 9
- 6- درخواست مناسک حج برای توبه و بازگشت به خدا 9
- 4- تجدید بنای خانه خدا توسط ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 9
- بخش 2: استطاعت و انواع حج 10
- 1- دعوت به حج توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 10
- اشاره 10
- 2- استطاعت و گستره آن 11
- 3- خرج کردن در راه حج 13
- 4- انواع حج و عمره 13
- 5- اختلاف حج تمتع با قران و افراد 14
- 6- فهرست مناسک حج و عمره تمتع 15
- 7- اعمال حج و عمره یک واحد به هم پیوسته. 15
- اشاره 17
- اشاره 17
- بخش 3: مناسک عمره 17
- اشاره 17
- واجبات احرام 17
- 1- احرام در میقات 17
- 2. میقات مکانی 18
- 1. میقات زمانی 18
- میقاتهای عمره تمتع 20
- میقات حرمی و مکّی 21
- الف: حفاظت حریم معنوی الهی از شهوت 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- تقوی از محرمات 22
- ب: حفاظت حریم صلح و سلام الهی از غضب 23
- 5- نزدیکی با زن. 23
- 1- عقد کردن از برای خود یا دیگری و حتی شاهد عقد بودن 23
- 2- نگاه با شهوت به همسر خود. 23
- 4- بوسیدن همسر از روی شهوت. 23
- 6- استمناء و خودارضایی (یعنی کاری کند که موجب خارج شدن منی شود). 23
- 7- تقوی از فسوق: 23
- 3- لمس کردن و دست گذاشتن بر بدن همسر به قصد شهوت. 23
- 11- بستن اسلحه (وسیله خونریزی). 24
- ج. حفاظت حریم امن الهی از خونریزی 24
- 9- تقوی از خونریزی حتی با حجامت و خاراندن پوست 24
- 10- مسواک و کشیدن دندان که منجر به خونریزی شود 24
- 8- تقوی از جدال و مشاجره: 24
- اشاره 25
- 12- کندن درخت یا بوته یا علفی که در حرم روئیده است. «1» 25
- 13- کشتن حشرات و جنبندگان مگر اینکه مایه آزار او شوند یا حیوانات موذی و خطرناک مثل مار و عقرب «2» 25
- 14- تقوی از شکار و کشتن و خوردن آن 25
- د. حفاظت محیط زیست از فساد و تخریب 25
- 15- تراشیدن موی سر 26
- 21- پوشیدن صورت برای بانوان. 27
- 19- پوشیدن انگشتر زینتی برای مردان. 27
- 16- پوشیدن لباس دوخته برای مردان. 27
- اشاره 27
- 22- مالیدن انواع روغنها و کرمها به بدن. 27
- 17- پوشیدن سر برای مردان. 27
- 18- پوشیدن کفش (پاپوشی که تمام پشت پا را بپوشاند) برای مردان. 27
- 23- حنا بستن و رنگ کردن موها برای زینت. 27
- 26- نگاه کردن به آئینه. 27
- 24- استعمال انواع عطرها، صابون و شامپوی معطر. گرفتن مشام از بوی نامطبوع. 27
- تقوی از آلایشهای دنیوی برای آراسته شدن به زیور ایمان 27
- 20- پوشیدن زیورآلات به جهت زینت و آرایش برای بانوان اگرچه برای همسر باشد. 27
- 25- گرفتن ناخن. 27
- آراسته شدن به زیور تقوی و نیکوکاری 27
- ه حفاظت حریم زیبا و عطرآگین الهی از آلایشهای دنیوی 27
- 2- طواف 28
- 4- سعی بین صفا و مروه 28
- اشاره 28
- 3- نماز طواف 28
- حجر اسماعیل در طواف 28
- ورود به مکه معظمه 28
- 2- بُعد سیاسی حج: 31
- اشاره 31
- شاهد منافع گوناگون خویش 31
- ابعاد مختلف منافع حج 31
- 3- بُعد فرهنگی: 31
- 1- بُعد اخلاقی حج: 31
- اشاره 31
- در فاصله میان عمره و حج 31
- 5- کوتاه کردن مو یا ناخن 31
- 4- بُعد اقتصادی حج: 32
- اشاره 32
- وحدت صفوف مسلمین 33
- هماهنگی در وقت فضیلت نماز 34
- صورت اجمالی حج تمتع 35
- ملکوت آسمانها و زمین 35
- اشاره 35
- اشاره 35
- 1- احرام در مکه 35
- 2- وقوف در عرفات 35
- اشاره 35
- معرفت و شناخت در عرفات 35
- بخش 4: مناسک حج 35
- درسی از جمرات 36
- با ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 36
- 4- رمی جمره عقبه 36
- اشاره 36
- 3- وقوف در مشعر الحرام 36
- 5- قربانی 36
- اشاره 36
- با دو ذریه ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 37
- 6- حلق و تقصیر 38
- 7- 11. اعمال مکه 39
- عیدی و عطایای الهی به خاندان ابراهیم علیه السلام 39
- اشاره 39
- اشاره 40
- رمی شیطان 40
- 13- رمی جمرات 40
- 12- ماندن شبهای یازدهم و دوازدهم در منی 40
- رابطه قربانی با قرب و شکر خدا 41
- تکبیر جبرئیل، ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 41
- مَنْسک یا مراسم قربانی 41
- فلسفه قربانی از دیدگاه آیةالله العظمی مکارم شیرازی 41
- بخش 5: مَنْسَک حج 41
- اشاره 41
- 3- انحراف قربانی در ملل پیشین 43
- اشاره 43
- 2- اقسام قربانی در امم پیشین 43
- منسک و قربانی در امم پیشین 43
- 1- قصد از قربانی در امم پیشین 43
- اشاره 44
- هدف قربانی در ادیان جهان: 44
- قربانی در اسلام 44
- 1- محل ذبح در منی 45
- اشاره 45
- ب. کیفیت قربانی در اسلام 46
- ج. تقسیم قربانی 47
- د. وضعیت جدید قربانی در عصر ما 48
- 1- فروش یا هبه سهم فقراء 51
- اشاره 51
- ه. نظر و راه حل فقهاء: 51
- 2- پرداخت پول قربانی به فقراء 52
- 3- نظریه شیخ محمود شلتوت 53
- 4- نظریه شیخ محمد جواد مغنیه 54
- 5- استفتاء از امام خمینی 55
- 6- نظریه آیةالله شهید دکتر بهشتی 55
- 7- فتوای آیةالله العظمی مکارم شیرازی 55
- در مورد صور چهارگانه قربانی 56
- دلائل فتوای آیةالله العظمی مکارم 57
- اشاره 57
- 1- ریختن خون هدف قربانی نیست 57
- آیا قربانی مانند طواف و سعی است؟ 59
- آیا ذبح در خارج از منی بدعت است؟ 60
- 2- اطلاق دلائل قربانی مصادیق کنونی را شامل نمیشود. 61
- 3- انتقال کشتارگاهها به خارج مِنی 63
- اشاره 63
- آیا منی قابل توسعه به معیصم است؟ 64
- تصریح مراجع عظام به عدم لزوم اقربیت به مِنی 65
- 2- آیا مکه بدل از مِنی است؟ 66
- 3- آیا کشتار در غیر منی با روح حج سازگار است؟ 66
- 5- قربانی سوختنی در امم پیشین 67
- 4- آیا کشتار در غیر منی موجب وهن شیعه است؟ 67
- 6- حرمت اسراف و تبذیر 68
- اشاره 68
- 1- فرق بین اسراف و تبذیر 69
- 2- دفن و سوزاندن قربانی مصداق بارز اسراف و تبذیر 69
- 3- مفهوم «لا اسراف فی الحج» 70
- 4- قربانی توسط بانک توسعه اسلامی 71
- اشاره 72
- خلاصه کلام درباره منسک (قربانگاه) 72
- 5- پارهای از اشکالات کشتارگاههای صنعتی 72
- 6- نتیجهگیری کلی 73
- 7- پاسخ به استفتاءاتی درباره قربانی 74
ص: 32
2. عمره مفرده. این دو عمره در جهات زیر با یکدیگر مختلفند:
1. عمره تمتع، عمرهایست که قبل از حج تمتع بجا آورده میشود. و از آن جهت به آن تمتع گفته میشود که در فاصله میان آن و حج تمتع، لذّت و کامیابی که با احرام عمره حرام شده بود حلال میشود، با اینکه هر دو با یکدیگر مربوط بوده یک عمل محسوب میشوند.
2. در عمره تمتع، طواف نساء واجب نیست امّا در عمره مفرده واجب است.
3. میقات عمره تمتع ذوالحلیفه، جحفه، ذات عرق، قرن المنازل و یلملم امّا میقات عمره مفرده، در شعاع نزدیکتر یعنی جعرانه یا تنعیم یا حدیبیّه است.
4. کسی که عمره تمتع بجا میآورد، از احرام خارج نمیشود جز با تقصیر (کوتاه کردن مو یا ناخن) و سر تراشیدن (حلق) جایز نیست.
امّا کسی که عمره مفرده بجا میآورد مخیر است بین حلق (تراشیدن سر) یا تقصیر.
5- اختلاف حج تمتع با قران و افراد
1. عمره و حج تمتع باید با هم در یکسال انجام شود به خلاف حج قران و افراد.
2. عمره و حج تمتع در ماههای حج انجام میگیرد (الْحَجُّ اشْهَرُ مَعْلُومات) بخلاف حج قران و افراد.
3. کسی که حج تمتع بجا میآورد صحیح نیست که طواف حجّش را در حال اختیاری بر وقوف عرفات و مشعر مقدم بدارد بخلاف حج قران و افراد.
4. در حج تمتع باید طواف و سعی و طواف نساء آن را در روز دهم یا یازدهم انجام داد و اگر تأخیر بیفتد، گناه دارد ولی مجزی است اما در حج قران و افراد میتوان در طول ماه ذیالحجه اعمال فوق را به تأخیر انداخت و هیچ گناهی ندارد.
5. حج تمتع مخصوص کسانی است که خانوادهشان در محدوده 48 میلی مکه