- مقدمه 1
- [اهداء] 1
- اشاره 5
- بخش 1: تاریخچه مکّه و مراسم حج 5
- 1- خانه خدا و مردم 5
- 2- راز قرار گرفتن خانه خدا در بیابان 8
- 3- راز اسکان ذریّه ابراهیم علیه السلام در مکه 8
- 5- مقام ابراهیم علیه السلام 9
- 7- دعوت الهی برای حج 9
- 6- درخواست مناسک حج برای توبه و بازگشت به خدا 9
- 4- تجدید بنای خانه خدا توسط ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 9
- بخش 2: استطاعت و انواع حج 10
- 1- دعوت به حج توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 10
- اشاره 10
- 2- استطاعت و گستره آن 11
- 3- خرج کردن در راه حج 13
- 4- انواع حج و عمره 13
- 5- اختلاف حج تمتع با قران و افراد 14
- 6- فهرست مناسک حج و عمره تمتع 15
- 7- اعمال حج و عمره یک واحد به هم پیوسته. 15
- اشاره 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- بخش 3: مناسک عمره 17
- 1- احرام در میقات 17
- واجبات احرام 17
- 2. میقات مکانی 18
- 1. میقات زمانی 18
- میقاتهای عمره تمتع 20
- میقات حرمی و مکّی 21
- الف: حفاظت حریم معنوی الهی از شهوت 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- تقوی از محرمات 22
- ب: حفاظت حریم صلح و سلام الهی از غضب 23
- 6- استمناء و خودارضایی (یعنی کاری کند که موجب خارج شدن منی شود). 23
- 4- بوسیدن همسر از روی شهوت. 23
- 2- نگاه با شهوت به همسر خود. 23
- 5- نزدیکی با زن. 23
- 7- تقوی از فسوق: 23
- 1- عقد کردن از برای خود یا دیگری و حتی شاهد عقد بودن 23
- 3- لمس کردن و دست گذاشتن بر بدن همسر به قصد شهوت. 23
- ج. حفاظت حریم امن الهی از خونریزی 24
- 9- تقوی از خونریزی حتی با حجامت و خاراندن پوست 24
- 8- تقوی از جدال و مشاجره: 24
- 11- بستن اسلحه (وسیله خونریزی). 24
- 10- مسواک و کشیدن دندان که منجر به خونریزی شود 24
- 12- کندن درخت یا بوته یا علفی که در حرم روئیده است. «1» 25
- 13- کشتن حشرات و جنبندگان مگر اینکه مایه آزار او شوند یا حیوانات موذی و خطرناک مثل مار و عقرب «2» 25
- اشاره 25
- د. حفاظت محیط زیست از فساد و تخریب 25
- 14- تقوی از شکار و کشتن و خوردن آن 25
- 15- تراشیدن موی سر 26
- 21- پوشیدن صورت برای بانوان. 27
- 20- پوشیدن زیورآلات به جهت زینت و آرایش برای بانوان اگرچه برای همسر باشد. 27
- 16- پوشیدن لباس دوخته برای مردان. 27
- 19- پوشیدن انگشتر زینتی برای مردان. 27
- 22- مالیدن انواع روغنها و کرمها به بدن. 27
- 23- حنا بستن و رنگ کردن موها برای زینت. 27
- 18- پوشیدن کفش (پاپوشی که تمام پشت پا را بپوشاند) برای مردان. 27
- ه حفاظت حریم زیبا و عطرآگین الهی از آلایشهای دنیوی 27
- 26- نگاه کردن به آئینه. 27
- 24- استعمال انواع عطرها، صابون و شامپوی معطر. گرفتن مشام از بوی نامطبوع. 27
- تقوی از آلایشهای دنیوی برای آراسته شدن به زیور ایمان 27
- 17- پوشیدن سر برای مردان. 27
- 25- گرفتن ناخن. 27
- آراسته شدن به زیور تقوی و نیکوکاری 27
- اشاره 27
- 2- طواف 28
- اشاره 28
- حجر اسماعیل در طواف 28
- 4- سعی بین صفا و مروه 28
- 3- نماز طواف 28
- ورود به مکه معظمه 28
- شاهد منافع گوناگون خویش 31
- ابعاد مختلف منافع حج 31
- 2- بُعد سیاسی حج: 31
- 3- بُعد فرهنگی: 31
- 1- بُعد اخلاقی حج: 31
- اشاره 31
- در فاصله میان عمره و حج 31
- اشاره 31
- 5- کوتاه کردن مو یا ناخن 31
- اشاره 32
- 4- بُعد اقتصادی حج: 32
- وحدت صفوف مسلمین 33
- هماهنگی در وقت فضیلت نماز 34
- اشاره 35
- 2- وقوف در عرفات 35
- ملکوت آسمانها و زمین 35
- 1- احرام در مکه 35
- اشاره 35
- معرفت و شناخت در عرفات 35
- صورت اجمالی حج تمتع 35
- بخش 4: مناسک حج 35
- اشاره 35
- 4- رمی جمره عقبه 36
- اشاره 36
- درسی از جمرات 36
- 5- قربانی 36
- با ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 36
- 3- وقوف در مشعر الحرام 36
- اشاره 36
- با دو ذریه ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 37
- 6- حلق و تقصیر 38
- 7- 11. اعمال مکه 39
- اشاره 39
- عیدی و عطایای الهی به خاندان ابراهیم علیه السلام 39
- 13- رمی جمرات 40
- 12- ماندن شبهای یازدهم و دوازدهم در منی 40
- اشاره 40
- رمی شیطان 40
- رابطه قربانی با قرب و شکر خدا 41
- تکبیر جبرئیل، ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 41
- اشاره 41
- مَنْسک یا مراسم قربانی 41
- فلسفه قربانی از دیدگاه آیةالله العظمی مکارم شیرازی 41
- بخش 5: مَنْسَک حج 41
- 3- انحراف قربانی در ملل پیشین 43
- اشاره 43
- 2- اقسام قربانی در امم پیشین 43
- 1- قصد از قربانی در امم پیشین 43
- منسک و قربانی در امم پیشین 43
- قربانی در اسلام 44
- هدف قربانی در ادیان جهان: 44
- اشاره 44
- اشاره 45
- 1- محل ذبح در منی 45
- ب. کیفیت قربانی در اسلام 46
- ج. تقسیم قربانی 47
- د. وضعیت جدید قربانی در عصر ما 48
- اشاره 51
- ه. نظر و راه حل فقهاء: 51
- 1- فروش یا هبه سهم فقراء 51
- 2- پرداخت پول قربانی به فقراء 52
- 3- نظریه شیخ محمود شلتوت 53
- 4- نظریه شیخ محمد جواد مغنیه 54
- 7- فتوای آیةالله العظمی مکارم شیرازی 55
- 6- نظریه آیةالله شهید دکتر بهشتی 55
- 5- استفتاء از امام خمینی 55
- در مورد صور چهارگانه قربانی 56
- اشاره 57
- دلائل فتوای آیةالله العظمی مکارم 57
- 1- ریختن خون هدف قربانی نیست 57
- آیا قربانی مانند طواف و سعی است؟ 59
- آیا ذبح در خارج از منی بدعت است؟ 60
- 2- اطلاق دلائل قربانی مصادیق کنونی را شامل نمیشود. 61
- 3- انتقال کشتارگاهها به خارج مِنی 63
- اشاره 63
- آیا منی قابل توسعه به معیصم است؟ 64
- تصریح مراجع عظام به عدم لزوم اقربیت به مِنی 65
- 2- آیا مکه بدل از مِنی است؟ 66
- 3- آیا کشتار در غیر منی با روح حج سازگار است؟ 66
- 4- آیا کشتار در غیر منی موجب وهن شیعه است؟ 67
- 5- قربانی سوختنی در امم پیشین 67
- 6- حرمت اسراف و تبذیر 68
- اشاره 68
- 2- دفن و سوزاندن قربانی مصداق بارز اسراف و تبذیر 69
- 1- فرق بین اسراف و تبذیر 69
- 3- مفهوم «لا اسراف فی الحج» 70
- 4- قربانی توسط بانک توسعه اسلامی 71
- 5- پارهای از اشکالات کشتارگاههای صنعتی 72
- اشاره 72
- خلاصه کلام درباره منسک (قربانگاه) 72
- 6- نتیجهگیری کلی 73
- 7- پاسخ به استفتاءاتی درباره قربانی 74
ص: 37
بخش 3: مناسک عمره
اشاره
احرام در میقات
تقوی از محرّمات احرام
طواف
نماز طواف
سعی بین صفا و مروه
تقصیر
1- احرام در میقات
اشاره
انَّ یَوْمَ الْفَصْلِ مَیْقاتُهُم اجْمَعِین «1»
روز فصل (و جدایی از تعلقات مادی) میقات و وعده‌گاه تمام خلایق است.
در اطراف و جهات مختلف مکه پایگاههایی به نام «میقات» تعیین شده که وقتی حجاج به این نقاط می‌رسند، برای ورود به حریم الهی لباسهایی که معمولًا نشانگر زینت و خودآرایی، و تفاخر و تکبر و تبعیضات قومی و نژادی است، از تن بیرون می‌آورند و دو قطعه پارچه ساده و ندوخته و سفید به نشانه لباس تقوی می‌پوشند، همچون میقات مردگان در روز فصل و جدایی.
این عمل همراه با نیت و قصد قربت و نزدیک شدن به خدا انجام می‌گیرد زیرا که قرآن می‌فرماید:
وَ اتِمُّوا الحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلَّه «2»؛
اعمال حج و عمره را به طور کامل خالصانه برای خدا انجام دهید، دور از هرگونه ریا و تظاهر.
مستحب است قبل از احرام بدن را پاکیزه و غسل کند و واجب است به هنگام احرام با گفتن لبیک به دعوت الهی پاسخ دهد.
واجبات احرام
اشاره
واجبات احرام دو امر اساسی است:
1. احرام در میقات
2. تقوی از محرمات
میقات: از توقیت، یعنی برای هر چیزی وقت خاصی قرار دهند، آنگاه این مفهوم