- [اهداء] 1
- مقدمه 1
- اشاره 5
- 1- خانه خدا و مردم 5
- بخش 1: تاریخچه مکّه و مراسم حج 5
- 2- راز قرار گرفتن خانه خدا در بیابان 8
- 3- راز اسکان ذریّه ابراهیم علیه السلام در مکه 8
- 6- درخواست مناسک حج برای توبه و بازگشت به خدا 9
- 4- تجدید بنای خانه خدا توسط ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 9
- 5- مقام ابراهیم علیه السلام 9
- 7- دعوت الهی برای حج 9
- بخش 2: استطاعت و انواع حج 10
- 1- دعوت به حج توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 10
- اشاره 10
- 2- استطاعت و گستره آن 11
- 4- انواع حج و عمره 13
- 3- خرج کردن در راه حج 13
- 5- اختلاف حج تمتع با قران و افراد 14
- 6- فهرست مناسک حج و عمره تمتع 15
- 7- اعمال حج و عمره یک واحد به هم پیوسته. 15
- اشاره 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- بخش 3: مناسک عمره 17
- واجبات احرام 17
- 1- احرام در میقات 17
- 1. میقات زمانی 18
- 2. میقات مکانی 18
- میقاتهای عمره تمتع 20
- میقات حرمی و مکّی 21
- اشاره 22
- الف: حفاظت حریم معنوی الهی از شهوت 22
- اشاره 22
- تقوی از محرمات 22
- 6- استمناء و خودارضایی (یعنی کاری کند که موجب خارج شدن منی شود). 23
- ب: حفاظت حریم صلح و سلام الهی از غضب 23
- 5- نزدیکی با زن. 23
- 4- بوسیدن همسر از روی شهوت. 23
- 2- نگاه با شهوت به همسر خود. 23
- 1- عقد کردن از برای خود یا دیگری و حتی شاهد عقد بودن 23
- 7- تقوی از فسوق: 23
- 3- لمس کردن و دست گذاشتن بر بدن همسر به قصد شهوت. 23
- ج. حفاظت حریم امن الهی از خونریزی 24
- 11- بستن اسلحه (وسیله خونریزی). 24
- 8- تقوی از جدال و مشاجره: 24
- 9- تقوی از خونریزی حتی با حجامت و خاراندن پوست 24
- 10- مسواک و کشیدن دندان که منجر به خونریزی شود 24
- 13- کشتن حشرات و جنبندگان مگر اینکه مایه آزار او شوند یا حیوانات موذی و خطرناک مثل مار و عقرب «2» 25
- 14- تقوی از شکار و کشتن و خوردن آن 25
- 12- کندن درخت یا بوته یا علفی که در حرم روئیده است. «1» 25
- اشاره 25
- د. حفاظت محیط زیست از فساد و تخریب 25
- 15- تراشیدن موی سر 26
- 22- مالیدن انواع روغنها و کرمها به بدن. 27
- 23- حنا بستن و رنگ کردن موها برای زینت. 27
- 18- پوشیدن کفش (پاپوشی که تمام پشت پا را بپوشاند) برای مردان. 27
- آراسته شدن به زیور تقوی و نیکوکاری 27
- 26- نگاه کردن به آئینه. 27
- 21- پوشیدن صورت برای بانوان. 27
- تقوی از آلایشهای دنیوی برای آراسته شدن به زیور ایمان 27
- ه حفاظت حریم زیبا و عطرآگین الهی از آلایشهای دنیوی 27
- 25- گرفتن ناخن. 27
- اشاره 27
- 19- پوشیدن انگشتر زینتی برای مردان. 27
- 20- پوشیدن زیورآلات به جهت زینت و آرایش برای بانوان اگرچه برای همسر باشد. 27
- 17- پوشیدن سر برای مردان. 27
- 16- پوشیدن لباس دوخته برای مردان. 27
- 24- استعمال انواع عطرها، صابون و شامپوی معطر. گرفتن مشام از بوی نامطبوع. 27
- حجر اسماعیل در طواف 28
- ورود به مکه معظمه 28
- اشاره 28
- 2- طواف 28
- 4- سعی بین صفا و مروه 28
- 3- نماز طواف 28
- شاهد منافع گوناگون خویش 31
- 3- بُعد فرهنگی: 31
- اشاره 31
- ابعاد مختلف منافع حج 31
- اشاره 31
- در فاصله میان عمره و حج 31
- 2- بُعد سیاسی حج: 31
- 5- کوتاه کردن مو یا ناخن 31
- 1- بُعد اخلاقی حج: 31
- 4- بُعد اقتصادی حج: 32
- اشاره 32
- وحدت صفوف مسلمین 33
- هماهنگی در وقت فضیلت نماز 34
- ملکوت آسمانها و زمین 35
- 2- وقوف در عرفات 35
- اشاره 35
- 1- احرام در مکه 35
- اشاره 35
- معرفت و شناخت در عرفات 35
- صورت اجمالی حج تمتع 35
- بخش 4: مناسک حج 35
- اشاره 35
- با ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 36
- اشاره 36
- درسی از جمرات 36
- اشاره 36
- 5- قربانی 36
- 4- رمی جمره عقبه 36
- 3- وقوف در مشعر الحرام 36
- با دو ذریه ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 37
- 6- حلق و تقصیر 38
- عیدی و عطایای الهی به خاندان ابراهیم علیه السلام 39
- اشاره 39
- 7- 11. اعمال مکه 39
- 13- رمی جمرات 40
- رمی شیطان 40
- اشاره 40
- 12- ماندن شبهای یازدهم و دوازدهم در منی 40
- رابطه قربانی با قرب و شکر خدا 41
- اشاره 41
- تکبیر جبرئیل، ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 41
- مَنْسک یا مراسم قربانی 41
- بخش 5: مَنْسَک حج 41
- فلسفه قربانی از دیدگاه آیةالله العظمی مکارم شیرازی 41
- 2- اقسام قربانی در امم پیشین 43
- 1- قصد از قربانی در امم پیشین 43
- منسک و قربانی در امم پیشین 43
- اشاره 43
- 3- انحراف قربانی در ملل پیشین 43
- هدف قربانی در ادیان جهان: 44
- قربانی در اسلام 44
- اشاره 44
- اشاره 45
- 1- محل ذبح در منی 45
- ب. کیفیت قربانی در اسلام 46
- ج. تقسیم قربانی 47
- د. وضعیت جدید قربانی در عصر ما 48
- 1- فروش یا هبه سهم فقراء 51
- ه. نظر و راه حل فقهاء: 51
- اشاره 51
- 2- پرداخت پول قربانی به فقراء 52
- 3- نظریه شیخ محمود شلتوت 53
- 4- نظریه شیخ محمد جواد مغنیه 54
- 6- نظریه آیةالله شهید دکتر بهشتی 55
- 5- استفتاء از امام خمینی 55
- 7- فتوای آیةالله العظمی مکارم شیرازی 55
- در مورد صور چهارگانه قربانی 56
- اشاره 57
- دلائل فتوای آیةالله العظمی مکارم 57
- 1- ریختن خون هدف قربانی نیست 57
- آیا قربانی مانند طواف و سعی است؟ 59
- آیا ذبح در خارج از منی بدعت است؟ 60
- 2- اطلاق دلائل قربانی مصادیق کنونی را شامل نمیشود. 61
- 3- انتقال کشتارگاهها به خارج مِنی 63
- اشاره 63
- آیا منی قابل توسعه به معیصم است؟ 64
- تصریح مراجع عظام به عدم لزوم اقربیت به مِنی 65
- 2- آیا مکه بدل از مِنی است؟ 66
- 3- آیا کشتار در غیر منی با روح حج سازگار است؟ 66
- 4- آیا کشتار در غیر منی موجب وهن شیعه است؟ 67
- 5- قربانی سوختنی در امم پیشین 67
- 6- حرمت اسراف و تبذیر 68
- اشاره 68
- 2- دفن و سوزاندن قربانی مصداق بارز اسراف و تبذیر 69
- 1- فرق بین اسراف و تبذیر 69
- 3- مفهوم «لا اسراف فی الحج» 70
- 4- قربانی توسط بانک توسعه اسلامی 71
- 5- پارهای از اشکالات کشتارگاههای صنعتی 72
- اشاره 72
- خلاصه کلام درباره منسک (قربانگاه) 72
- 6- نتیجهگیری کلی 73
- 7- پاسخ به استفتاءاتی درباره قربانی 74
ص: 44
2. زائران غربی مانند اهالی شام، مصر و مراکش و کسانی که نمیخواهند به مدینه روند در جحفه 156 کیلومتری غرب مکه احرام میبندند این سرزمین پایگاه سپاهیان اسلام به هنگام فتح مکه بوده و در نزدیکی «غدیر خُم» است.
«1» امروزه فاصله جحفه تا مکه از راه اتوبان هجرت حدود 220 کیلومتر میباشد. «2»
3. زائران شرقی مانند اهل عراق و نجد، در وادی عقیق واقع در 94 کیلومتری شمال شرقی مکه محرم میشوند این میقات دارای سه قسمت: مسلخ، غمره و ذات عرق است که احرام بستن از تمام آنها جائز است ولی از مسلخ افضل است.
«3» 4. و کسانی که از راه طائف به مکه میروند در قرن المنازل واقع در 96 کیلومتری مکه احرام میبندند و اکنون به آن «السیل» گفته میشود.
5. زائران جنوب که از راه یمن به حج میروند در یلملم (نام کوهی است) واقع در 84 کیلومتری جنوب مکه محرم میشوند. در این سرزمین مسجد معاذ بن جبل قرار دارد. «4»
میقات حرمی و مکّی
6. شهر مکه: میقات برای حج تمتع
از نظر آیةالله العظمی مکارم شیرازی از هر نقطه مکه حتی نقاطی که بر اثر توسعه شهر به آن اضافه شده است میتوان محرم شد ولی بنا به احتیاط واجب از محدوده حرم که در نقشه صفحه 46 ترسیم شده خارج نباشد.
7. منزل: برای کسانی که منزلشان از میقات به مکه نزدیکتر است.
8. جعرانه: محلی در انتهای حرم میان طائف و مکه برای اهالی مکه و کسانی که مدت دو سال در مکه اقامت کردهاند.
9. محاذات یکی از میقاتها: برای کسانی که از میقات نمیگذرند، و در این مسئله فرقی میان راههای صحرائی، دریایی و هوایی نیست، بنابراین هرگاه با هواپیما از محاذات یکی از میقاتها عبور کند باید از همانجا محرم شود و بلافاصله لبیک گوید.
10. ادنی الحل: یعنی اولین نقطه خارج از حرم، میقات کسانی است که عمره مفرده بجا میآورند، (اعم از عمره حج قران و افراد و یا عمره مفرده که در هر موقع از سال میتوان بجا آورد) مانند تنعیم، جعرانه و حدیبیه (چنانکه در تصویر شماره 8 دیده میشود).
آیةالله العظمی مکارم، مناسک، ص 30- 39.