- مقدمه 1
- [اهداء] 1
- بخش 1: تاریخچه مکّه و مراسم حج 5
- اشاره 5
- 1- خانه خدا و مردم 5
- 2- راز قرار گرفتن خانه خدا در بیابان 8
- 3- راز اسکان ذریّه ابراهیم علیه السلام در مکه 8
- 4- تجدید بنای خانه خدا توسط ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 9
- 5- مقام ابراهیم علیه السلام 9
- 7- دعوت الهی برای حج 9
- 6- درخواست مناسک حج برای توبه و بازگشت به خدا 9
- 1- دعوت به حج توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 10
- بخش 2: استطاعت و انواع حج 10
- اشاره 10
- 2- استطاعت و گستره آن 11
- 3- خرج کردن در راه حج 13
- 4- انواع حج و عمره 13
- 5- اختلاف حج تمتع با قران و افراد 14
- 7- اعمال حج و عمره یک واحد به هم پیوسته. 15
- 6- فهرست مناسک حج و عمره تمتع 15
- بخش 3: مناسک عمره 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- اشاره 17
- واجبات احرام 17
- 1- احرام در میقات 17
- 1. میقات زمانی 18
- 2. میقات مکانی 18
- میقاتهای عمره تمتع 20
- میقات حرمی و مکّی 21
- الف: حفاظت حریم معنوی الهی از شهوت 22
- تقوی از محرمات 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- 5- نزدیکی با زن. 23
- ب: حفاظت حریم صلح و سلام الهی از غضب 23
- 1- عقد کردن از برای خود یا دیگری و حتی شاهد عقد بودن 23
- 2- نگاه با شهوت به همسر خود. 23
- 4- بوسیدن همسر از روی شهوت. 23
- 3- لمس کردن و دست گذاشتن بر بدن همسر به قصد شهوت. 23
- 7- تقوی از فسوق: 23
- 6- استمناء و خودارضایی (یعنی کاری کند که موجب خارج شدن منی شود). 23
- ج. حفاظت حریم امن الهی از خونریزی 24
- 9- تقوی از خونریزی حتی با حجامت و خاراندن پوست 24
- 11- بستن اسلحه (وسیله خونریزی). 24
- 10- مسواک و کشیدن دندان که منجر به خونریزی شود 24
- 8- تقوی از جدال و مشاجره: 24
- 13- کشتن حشرات و جنبندگان مگر اینکه مایه آزار او شوند یا حیوانات موذی و خطرناک مثل مار و عقرب «2» 25
- د. حفاظت محیط زیست از فساد و تخریب 25
- 12- کندن درخت یا بوته یا علفی که در حرم روئیده است. «1» 25
- اشاره 25
- 14- تقوی از شکار و کشتن و خوردن آن 25
- 15- تراشیدن موی سر 26
- 19- پوشیدن انگشتر زینتی برای مردان. 27
- اشاره 27
- 21- پوشیدن صورت برای بانوان. 27
- 17- پوشیدن سر برای مردان. 27
- 16- پوشیدن لباس دوخته برای مردان. 27
- 18- پوشیدن کفش (پاپوشی که تمام پشت پا را بپوشاند) برای مردان. 27
- 20- پوشیدن زیورآلات به جهت زینت و آرایش برای بانوان اگرچه برای همسر باشد. 27
- 26- نگاه کردن به آئینه. 27
- 23- حنا بستن و رنگ کردن موها برای زینت. 27
- تقوی از آلایشهای دنیوی برای آراسته شدن به زیور ایمان 27
- آراسته شدن به زیور تقوی و نیکوکاری 27
- 25- گرفتن ناخن. 27
- 24- استعمال انواع عطرها، صابون و شامپوی معطر. گرفتن مشام از بوی نامطبوع. 27
- ه حفاظت حریم زیبا و عطرآگین الهی از آلایشهای دنیوی 27
- 22- مالیدن انواع روغنها و کرمها به بدن. 27
- 2- طواف 28
- 4- سعی بین صفا و مروه 28
- اشاره 28
- 3- نماز طواف 28
- حجر اسماعیل در طواف 28
- ورود به مکه معظمه 28
- 3- بُعد فرهنگی: 31
- ابعاد مختلف منافع حج 31
- در فاصله میان عمره و حج 31
- شاهد منافع گوناگون خویش 31
- 5- کوتاه کردن مو یا ناخن 31
- 1- بُعد اخلاقی حج: 31
- اشاره 31
- 2- بُعد سیاسی حج: 31
- اشاره 31
- اشاره 32
- 4- بُعد اقتصادی حج: 32
- وحدت صفوف مسلمین 33
- هماهنگی در وقت فضیلت نماز 34
- صورت اجمالی حج تمتع 35
- اشاره 35
- 1- احرام در مکه 35
- بخش 4: مناسک حج 35
- اشاره 35
- ملکوت آسمانها و زمین 35
- 2- وقوف در عرفات 35
- اشاره 35
- معرفت و شناخت در عرفات 35
- 4- رمی جمره عقبه 36
- با ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 36
- 3- وقوف در مشعر الحرام 36
- درسی از جمرات 36
- اشاره 36
- اشاره 36
- 5- قربانی 36
- با دو ذریه ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 37
- 6- حلق و تقصیر 38
- 7- 11. اعمال مکه 39
- عیدی و عطایای الهی به خاندان ابراهیم علیه السلام 39
- اشاره 39
- رمی شیطان 40
- 13- رمی جمرات 40
- 12- ماندن شبهای یازدهم و دوازدهم در منی 40
- اشاره 40
- تکبیر جبرئیل، ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 41
- رابطه قربانی با قرب و شکر خدا 41
- مَنْسک یا مراسم قربانی 41
- اشاره 41
- فلسفه قربانی از دیدگاه آیةالله العظمی مکارم شیرازی 41
- بخش 5: مَنْسَک حج 41
- 3- انحراف قربانی در ملل پیشین 43
- 2- اقسام قربانی در امم پیشین 43
- اشاره 43
- 1- قصد از قربانی در امم پیشین 43
- منسک و قربانی در امم پیشین 43
- قربانی در اسلام 44
- هدف قربانی در ادیان جهان: 44
- اشاره 44
- 1- محل ذبح در منی 45
- اشاره 45
- ب. کیفیت قربانی در اسلام 46
- ج. تقسیم قربانی 47
- د. وضعیت جدید قربانی در عصر ما 48
- اشاره 51
- ه. نظر و راه حل فقهاء: 51
- 1- فروش یا هبه سهم فقراء 51
- 2- پرداخت پول قربانی به فقراء 52
- 3- نظریه شیخ محمود شلتوت 53
- 4- نظریه شیخ محمد جواد مغنیه 54
- 6- نظریه آیةالله شهید دکتر بهشتی 55
- 5- استفتاء از امام خمینی 55
- 7- فتوای آیةالله العظمی مکارم شیرازی 55
- در مورد صور چهارگانه قربانی 56
- دلائل فتوای آیةالله العظمی مکارم 57
- اشاره 57
- 1- ریختن خون هدف قربانی نیست 57
- آیا قربانی مانند طواف و سعی است؟ 59
- آیا ذبح در خارج از منی بدعت است؟ 60
- 2- اطلاق دلائل قربانی مصادیق کنونی را شامل نمیشود. 61
- 3- انتقال کشتارگاهها به خارج مِنی 63
- اشاره 63
- آیا منی قابل توسعه به معیصم است؟ 64
- تصریح مراجع عظام به عدم لزوم اقربیت به مِنی 65
- 2- آیا مکه بدل از مِنی است؟ 66
- 3- آیا کشتار در غیر منی با روح حج سازگار است؟ 66
- 4- آیا کشتار در غیر منی موجب وهن شیعه است؟ 67
- 5- قربانی سوختنی در امم پیشین 67
- 6- حرمت اسراف و تبذیر 68
- اشاره 68
- 1- فرق بین اسراف و تبذیر 69
- 2- دفن و سوزاندن قربانی مصداق بارز اسراف و تبذیر 69
- 3- مفهوم «لا اسراف فی الحج» 70
- 4- قربانی توسط بانک توسعه اسلامی 71
- اشاره 72
- خلاصه کلام درباره منسک (قربانگاه) 72
- 5- پارهای از اشکالات کشتارگاههای صنعتی 72
- 6- نتیجهگیری کلی 73
- 7- پاسخ به استفتاءاتی درباره قربانی 74
ص: 85
6- اعطاء برکت و فزونی به دودمان او و اسحاق، «وَ بارَکْنا عَلَیْهِ و عَلی اسْحاقِ» «1»
7- اعطای مقام امامت و وراثت زمین به وی و ذریّه صالحش «قالَ: انّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ امَامَاً» «2»
12- ماندن شبهای یازدهم و دوازدهم در منی
حجاج پس از اعمال مکه به منی باز میگردند تا شبهای یازدهم و دوازدهم از غروب تا نیمه شب در آنجا بمانند از نظر آیةالله العظمی مکارم ماندن نیمه اول شب یا نیمه دوم کافی است.
13- رمی جمرات
اشاره
آخرین عمل حج تمتع پرتاب سنگریزه به جمرات سه گانه در منی است که حجاج در روزهایی که شب قبلش را در منی گذراندهاند، این سه جمره را که به ترتیب آنها را جمره اولی، جمره وسطی و جمره عقبه مینامند، هدف قرار میدهند.
رمی شیطان
در آن هنگام که حضرت ابراهیم علیه السلام به فرمان خداوند فرزندش را میبرد تا بر فراز تل منی قربانی کند، شیطان به تلاش افتاد تا در این آزمون بزرگ الهی جلوی موفقیت و پیروزی خاندان ابراهیم را بگیرد. ابتدا به سراغ مادر اسماعیل میرود تا به وسیله احساسات مادری، پدر و پسر را از اجرای فرمان لهی باز دارد:
- آیا خبر داری که ابراهیم اسماعیل را میبرد تا او را بکشد؟
- دور شو ای شیطان که ابراهیم مهربانتر از آن است که فرزند صالح خود را بکشد.
او ادعا میکند که دستور خداست.
اگر فرمان خدا باشد، راضی و تسلیم فرمان خدا هستیم.