- مقدمه 1
- [اهداء] 1
- اشاره 5
- 1- خانه خدا و مردم 5
- بخش 1: تاریخچه مکّه و مراسم حج 5
- 2- راز قرار گرفتن خانه خدا در بیابان 8
- 3- راز اسکان ذریّه ابراهیم علیه السلام در مکه 8
- 5- مقام ابراهیم علیه السلام 9
- 7- دعوت الهی برای حج 9
- 4- تجدید بنای خانه خدا توسط ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 9
- 6- درخواست مناسک حج برای توبه و بازگشت به خدا 9
- 1- دعوت به حج توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 10
- بخش 2: استطاعت و انواع حج 10
- اشاره 10
- 2- استطاعت و گستره آن 11
- 3- خرج کردن در راه حج 13
- 4- انواع حج و عمره 13
- 5- اختلاف حج تمتع با قران و افراد 14
- 6- فهرست مناسک حج و عمره تمتع 15
- 7- اعمال حج و عمره یک واحد به هم پیوسته. 15
- اشاره 17
- اشاره 17
- بخش 3: مناسک عمره 17
- 1- احرام در میقات 17
- واجبات احرام 17
- اشاره 17
- 2. میقات مکانی 18
- 1. میقات زمانی 18
- میقاتهای عمره تمتع 20
- میقات حرمی و مکّی 21
- الف: حفاظت حریم معنوی الهی از شهوت 22
- اشاره 22
- اشاره 22
- تقوی از محرمات 22
- 6- استمناء و خودارضایی (یعنی کاری کند که موجب خارج شدن منی شود). 23
- 2- نگاه با شهوت به همسر خود. 23
- 5- نزدیکی با زن. 23
- 3- لمس کردن و دست گذاشتن بر بدن همسر به قصد شهوت. 23
- ب: حفاظت حریم صلح و سلام الهی از غضب 23
- 1- عقد کردن از برای خود یا دیگری و حتی شاهد عقد بودن 23
- 4- بوسیدن همسر از روی شهوت. 23
- 7- تقوی از فسوق: 23
- 11- بستن اسلحه (وسیله خونریزی). 24
- ج. حفاظت حریم امن الهی از خونریزی 24
- 9- تقوی از خونریزی حتی با حجامت و خاراندن پوست 24
- 10- مسواک و کشیدن دندان که منجر به خونریزی شود 24
- 8- تقوی از جدال و مشاجره: 24
- 13- کشتن حشرات و جنبندگان مگر اینکه مایه آزار او شوند یا حیوانات موذی و خطرناک مثل مار و عقرب «2» 25
- اشاره 25
- د. حفاظت محیط زیست از فساد و تخریب 25
- 12- کندن درخت یا بوته یا علفی که در حرم روئیده است. «1» 25
- 14- تقوی از شکار و کشتن و خوردن آن 25
- 15- تراشیدن موی سر 26
- 16- پوشیدن لباس دوخته برای مردان. 27
- 21- پوشیدن صورت برای بانوان. 27
- 19- پوشیدن انگشتر زینتی برای مردان. 27
- 17- پوشیدن سر برای مردان. 27
- 18- پوشیدن کفش (پاپوشی که تمام پشت پا را بپوشاند) برای مردان. 27
- 20- پوشیدن زیورآلات به جهت زینت و آرایش برای بانوان اگرچه برای همسر باشد. 27
- 26- نگاه کردن به آئینه. 27
- 22- مالیدن انواع روغنها و کرمها به بدن. 27
- تقوی از آلایشهای دنیوی برای آراسته شدن به زیور ایمان 27
- 23- حنا بستن و رنگ کردن موها برای زینت. 27
- 25- گرفتن ناخن. 27
- آراسته شدن به زیور تقوی و نیکوکاری 27
- ه حفاظت حریم زیبا و عطرآگین الهی از آلایشهای دنیوی 27
- 24- استعمال انواع عطرها، صابون و شامپوی معطر. گرفتن مشام از بوی نامطبوع. 27
- اشاره 27
- 2- طواف 28
- اشاره 28
- 4- سعی بین صفا و مروه 28
- حجر اسماعیل در طواف 28
- 3- نماز طواف 28
- ورود به مکه معظمه 28
- شاهد منافع گوناگون خویش 31
- ابعاد مختلف منافع حج 31
- 3- بُعد فرهنگی: 31
- 2- بُعد سیاسی حج: 31
- اشاره 31
- 1- بُعد اخلاقی حج: 31
- در فاصله میان عمره و حج 31
- اشاره 31
- 5- کوتاه کردن مو یا ناخن 31
- 4- بُعد اقتصادی حج: 32
- اشاره 32
- وحدت صفوف مسلمین 33
- هماهنگی در وقت فضیلت نماز 34
- اشاره 35
- اشاره 35
- ملکوت آسمانها و زمین 35
- صورت اجمالی حج تمتع 35
- 2- وقوف در عرفات 35
- 1- احرام در مکه 35
- معرفت و شناخت در عرفات 35
- بخش 4: مناسک حج 35
- اشاره 35
- 4- رمی جمره عقبه 36
- درسی از جمرات 36
- با ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 36
- اشاره 36
- 3- وقوف در مشعر الحرام 36
- 5- قربانی 36
- اشاره 36
- با دو ذریه ابراهیم علیه السلام در قربانگاه 37
- 6- حلق و تقصیر 38
- 7- 11. اعمال مکه 39
- اشاره 39
- عیدی و عطایای الهی به خاندان ابراهیم علیه السلام 39
- 13- رمی جمرات 40
- 12- ماندن شبهای یازدهم و دوازدهم در منی 40
- اشاره 40
- رمی شیطان 40
- تکبیر جبرئیل، ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام 41
- رابطه قربانی با قرب و شکر خدا 41
- اشاره 41
- مَنْسک یا مراسم قربانی 41
- فلسفه قربانی از دیدگاه آیةالله العظمی مکارم شیرازی 41
- بخش 5: مَنْسَک حج 41
- اشاره 43
- 2- اقسام قربانی در امم پیشین 43
- 3- انحراف قربانی در ملل پیشین 43
- 1- قصد از قربانی در امم پیشین 43
- منسک و قربانی در امم پیشین 43
- قربانی در اسلام 44
- هدف قربانی در ادیان جهان: 44
- اشاره 44
- 1- محل ذبح در منی 45
- اشاره 45
- ب. کیفیت قربانی در اسلام 46
- ج. تقسیم قربانی 47
- د. وضعیت جدید قربانی در عصر ما 48
- اشاره 51
- ه. نظر و راه حل فقهاء: 51
- 1- فروش یا هبه سهم فقراء 51
- 2- پرداخت پول قربانی به فقراء 52
- 3- نظریه شیخ محمود شلتوت 53
- 4- نظریه شیخ محمد جواد مغنیه 54
- 5- استفتاء از امام خمینی 55
- 6- نظریه آیةالله شهید دکتر بهشتی 55
- 7- فتوای آیةالله العظمی مکارم شیرازی 55
- در مورد صور چهارگانه قربانی 56
- اشاره 57
- دلائل فتوای آیةالله العظمی مکارم 57
- 1- ریختن خون هدف قربانی نیست 57
- آیا قربانی مانند طواف و سعی است؟ 59
- آیا ذبح در خارج از منی بدعت است؟ 60
- 2- اطلاق دلائل قربانی مصادیق کنونی را شامل نمیشود. 61
- 3- انتقال کشتارگاهها به خارج مِنی 63
- اشاره 63
- آیا منی قابل توسعه به معیصم است؟ 64
- تصریح مراجع عظام به عدم لزوم اقربیت به مِنی 65
- 2- آیا مکه بدل از مِنی است؟ 66
- 3- آیا کشتار در غیر منی با روح حج سازگار است؟ 66
- 5- قربانی سوختنی در امم پیشین 67
- 4- آیا کشتار در غیر منی موجب وهن شیعه است؟ 67
- 6- حرمت اسراف و تبذیر 68
- اشاره 68
- 2- دفن و سوزاندن قربانی مصداق بارز اسراف و تبذیر 69
- 1- فرق بین اسراف و تبذیر 69
- 3- مفهوم «لا اسراف فی الحج» 70
- 4- قربانی توسط بانک توسعه اسلامی 71
- اشاره 72
- خلاصه کلام درباره منسک (قربانگاه) 72
- 5- پارهای از اشکالات کشتارگاههای صنعتی 72
- 6- نتیجهگیری کلی 73
- 7- پاسخ به استفتاءاتی درباره قربانی 74
ص: 118
نشانهگذاری روی حیوانی که به قربانگاه میفرستند، همه و همه به طور وضوح و آشکار بهترین دلیل بر این است که هدف از قربانی مصرف صحیح گوشت قربانی آست نه آتش زدن و دفن کردن آن.
آیا قربانی مانند طواف و سعی است؟
آیا در لسان روایات موردی را مییابید که شارع دستور داده باشد که قربانی را خارج از منی انجام دهند. آیا قربانی کردن در خارج از منی همچون طواف کردن یا سعی کردن در غیر مکه نیست؟
آیةالله العظمی مکارم به این قیاس چنین پاسخ میدهند:
آری موارد متعدد در روایات قربانی یافت میشود که قربانی خارج از منی واجب میشود بنابراین قربانی از قبیل طواف و سعی نیست که قائم به مکان خاص باشد. به عنوان نمونه:
1- مصدود- کسی که با خود قربانی آورده و او را از ورود به منطقه حرم یا مکه باز داشتهاند- روایات و فتاوای مشهور فقهای عظام اتفاق دارند که واجب است در همان محلی که او را بازداشتهاند ذبح کند و از احرام بیرون آید. «1» بنابراین اگر قربانی در غیر منی مانند طواف در غیر مکه بود قربانی ساقط میشد، و قربانی کردن خارج از منی جائز نبود. «2»
2- شخصی که قربانی با خود همراه میبرد اگر در راه خدا از حرکت باز ماند و شخص کسی را نیابد که قربانی را به وی صدقه دهد، باید آن را نحر یا ذبح کند و یادداشتی به روی آن بگذارد که این قربانی است، تا هر کس که بر آن میگذرد بداند که این صدقه است اگر بخواهد از گوشت آن بخورد. «3»
این روایات به خوبی دلالت دارد بر اینکه:
1- در موارد ضرورت، جایز است که قربانی را در خارج از منی (و منطقه حرم) ذبح کنند.