پرشکوه‌ترین مراسم عبادت و قربانی صفحه 69

ص: 133

«وَ الَّذِیْنَ اذا انْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَوامَاً؛ «1»

و با لحن شدید از تبذیر و ریخت و پاش نهی کرده و آنرا نوعی کفران نعمت برشمرده و تبذیرکنندگان را برادران شیطان معرفی می‌کند:

انَّ الْمُبَذِّرِیْنَ کانُوا اخْوانَ الشَّیاطِینِ. وَ کانَ الشَّیْطانُ لِرَبِّهِ کَفُورَاً. «2»

1- فرق بین اسراف و تبذیر

از نظر آیةالله العظمی مکارم، اسراف به معنای خروج از حد اعتدال و اقتصاد بدون تضییع شئ به حسب ظاهر است مانند پوشیدن لباس گرانقیمتی که معادل چندصد برابر قیمت لباس معمولی است. و تبذیر عبارت است از آنچه منجر به ضایع شدن نعمتهای خدای تعالی می‌شود مثلًا برای ده نفر غذای پنجاه نفر تهیه شود به طوری که مازاد آن فاسد و یا دور ریخته شود. البته گاهی این دو کلمه با هم یکی می‌شوند و در یک معنی به کار می‌روند.

حکم الاضحیة فی عصرنا، ص 40 و 41.

2- دفن و سوزاندن قربانی مصداق بارز اسراف و تبذیر

مسلماً قربانی هایی که امروزه در قربانگاهها دفن و یا سوزانده و یا می‌ماند تا متعفّن می‌شود به طوری که سگها هم آنها را نمی‌خورند، از آشکارترین مصادیق اسراف و تبذیر است که شرعاً حرام است به خصوص با این مقدار و تعداد عظیم میلیونی، آیا شارع حکیم با چنین اسراف و تبذیر عظیمی راضی است؟ آیا دلیلی بر خروج آن از آیات محکمات و روایات وارده در حرمت اسراف و تبذیر که حتی شامل هسته خرما یا باقیمانده آب لیوان می‌شود وجود دارد؟ ممکن است گفته