پرشکوه‌ترین مراسم عبادت و قربانی صفحه 74

ص: 139

سائر مناسک می‌پردازد (پوشیده نیست که در حال حاضر، گذاشتن پول نزد کسی برای ذبح جز برای تعداد کمی ممکن نیست و نمی‌توان به عنوان حکم عمومی درآید).

آری اگر در آینده انتقال گوشتها یا غالب آن (نه مقدار کمی از آنها) به خارج از منی یا خارج مکه یا خارج حجاز امکان داشت، چه با خشک کردن گوشتها و یا توسط دستگاههای جدید و آنگاه آنرا به مصرف مستحقین رساند در این حال ذبح در منی یا نزدیک آن بنابر احتیاط وجوبی، واجب می‌شود.

عمده دلائلی که بر آنچه ما ذکر کردیم گواهی می‌دهد از این‌قرار است:

1- عدم دلیل بر صحت قربانیهایی که گوشتهای آن مصرف نمی‌شود.

2- آنچه از آیات و روایات استفاده می‌شود صرف گوشتهای قربانی در مصارف شرعی آن از مقدمات قربانی است.

3- تمامی قربانگاههای موجود خارج از منی است.

4- اسراف و تبذیر حرام است خصوصاً در این حجم عظیم و دلیلی بر جواز چنین تبذیر و اسرافی وجود ندارد.

از خدا می‌خواهیم که همه پژوهشگران را خواه موافق و خواه مخالف به آنچه او دوست دارد و راضی است موفق بدارد.

وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِیْنَ.

حکم الاضحیة فی عصرنا، ص 49- 53.

7- پاسخ به استفتاءاتی درباره قربانی‌

حضرت آیةاللّه العظمی مکارم شیرازی به سئوالات و استفتاءاتی که در مورد قربانی از ایشان به عمل آمده چنین پاسخ می‌دهند:

1- در شرائط فعلی که همه یا قسمت مهمی از گوشتهای قربانی از بین می‌رود و آنها را در زیر خاک دفن می‌کنند وظیفه مقلدین شما در مورد قربانی چیست؟

جواب: در این شرایط، قربانی کردن در آنجا مجزی نیست، باید پول آن را کنار بگذارند و در ماه ذیحجه در محل دیگری که مصرف می‌گردد، قربانی کنند، امیدوارم روزی فرا رسد که مسلمانان بتوانند در منی قربانی کنند و به جایی که در آنجا مصرف می‌شود منتقل سازند.

2- اگر کسی در شرائط فعلی که قربانیها معمولًا از بین می‌رود، در منی قربانی کند تکلیفش چیست؟

جواب: باید به آن قناعت نکند و قربانی دیگری در محل خود بنماید.

3- اگر شک دارد که قربانی تلف می‌شود یا نه، تکلیفش چیست؟

جواب: با توجه به اینکه دیگران به مقدار کافی قربانی می‌کنند، باید از آن صرف نظر کند و پول آنرا کنار بگذارد تا هنگام بازگشت در محل خود قربانی کند و طبق دستور آن عمل نماید.

4- مسأله ترتیب اعمال بعد از قربانی چگونه حل می‌شود؟

جواب: کافی است پول آن را کنار بگذارد و بقیه اعمال منی را انجام دهد و از احرام بیرون آید.

5- مقدار پولی را که کنار می‌گذارد به حساب قربانی در محل باشد یا قربانی در مکه؟

جواب: به حساب قربانی در محل

6- آیا می‌تواند پول را در محل خود به هنگام عزیمت به حج کنار بگذارد، یا