- مقدمه 1
- خمس در قرآن 7
- غنیمت 13
- تفاوت غنیمت و فَیء 18
- نفل 21
- رِکاز 22
- ذیالقربی کیانند؟ 23
- غنیمت 27
- وجوب خمس و اشیای متعلَّق خمس 27
- معادن 29
- احکام خمس معادن 30
- حدّ نصاب معادن 32
- زمان وجوب خمس معادن 36
- حق خمس معادن 37
- موارد مصرف خمس معدن و رِکاز 38
- گنج 40
- اشیایی که با غوّاصی به دست آید 40
- مال حلال مخلوط به حرام 41
- زمینی که کافر ذمّی از مسلمان خریده است 41
- خمس انفال 43
- مازاد هزینه سال 43
- کسانی که سزاوار دریافت خمساند 48
- نحوه تقسیم خمس 54
- شروط اشیایی که خمس در آنها واجب میشود 70
- آن چه هنگام پرداختن خمس شرط است 74
- خمس رکاز 75
ص: 43
شیخ طوسی میگوید: «حق خمس را کسانی که سزاوار گرفتن آن هستند همراه با کسی که چیزی از معدن استخراج میکند، مالک می گردند و ابوحنیفه نیز بر همین عقیده است.» (1)
شافعی گفته است: «حق خمس را، (استخراج کننده معدن، مالک می گردد و بر او واجب است برای مستمندان نیز حقی لحاظ نماید.» (2)
موارد مصرف خمس معدن و رِکاز
شیخ طوسی قائل است: «موارد مصرف خمس رِکاز (گنجینههای نهفته در زمین) ومعادن، دقیقاً همان موارد مصرف فَیءْ است و ابوحنیفه نیز قائل به همین معناست. (3)»
شافعی و بیشتر همفکرانش میگویند: «موارد مصرف آنها، همان موارد مصرف زکات است ومالک و لیث بن سعد نیز همین دیدگاه را اختیار کرده اند.» (4)
1- 1. الخلاف 121: 2. تبیین الحقائق 289: 1. حاشیه تبیین الحقائق ص 38: 1. المجموع 102: 6. مغنی ابن قدامه 614: 2.
2- 2. مغنی ابن قدامه 614: 2. المجموع 102: 6.
3- 3. الخلاف 124: 2. المجموع 102: 6.
4- 4. المجموع 101: 6- 102. فتح العزیز 103: 6.