بررسی فقهی تلقیح مصنوعی صفحه 129

ص:131

در این دو فرض نیز از نظر تلقیح خارجی اشکالی وجود ندارد، زیرا اسپرم برای شوهر است و تخمک برای همسر او، که در خارج رحم تلقیح میان آنها صورت گرفته است. از این روی، هیچ اشکال و حرمتی متوجّه آنها نیست.

سؤال و مشکل آنجا مطرح است که جنین را به رحم دیگری، خواه همسر دیگر مرد یا زنی اجنبیّه، منتقل کنند. آیا چنین اقدامی از نظر فقه و شرع جایز است، یا خیر؟

بحث از جواز یا عدم جواز فرض چهارم، فرع بر قول به جواز فرض سوم است، پس در ابتدا بررسی فقهی را متمرکز در فرض سوم می کنیم و آن را از منظر روایات و آیات مورد بررسی قرار می دهیم.

حکم فقهی فرض سوم

الف. استدلال به روایات

در مورد روایاتی که در آنها آمده است:«من أقر نطفته فی رحم یحرم علیه» نسبت به فرض سوم، نکاتی مطرح است که در زیر بیان می کنیم.

1. در مورد جواز یا حرمت تلقیح طبق فرض سوم، ممکن است گفته شود که رحم زن دوّم برای زوج حرام نیست، پس این روایات شامل این فرض نمی شود، چون روایت نهی از رحمی می کند که برای شخص حرام است.

2. ممکن است کسی بگوید که ما از این روایات عنوانِ «رحم یحرم علیه» را الغاء خصوصیّت می کنیم و می گوییم: از این روایات استنباط می شود که نطفۀ مرد فقط باید در رحم زنی قرار گیرد که با او آمیزش