بررسی فقهی تلقیح مصنوعی صفحه 134

ص:136

در مورد ترکیب حاصل از تلقیح که هنوز در رحم قرار نگرفته، چه دلیلی وجود دارد که قرار دادن آن را در رحم واجب بدانیم، که در صورت عدم آن، عنوان قتل را پیدا کند. به طور کلّی میان سقط و قتل جنین و حفظ جنین ملازمه ای وجود ندارد. هر چند هم بپذیریم که این ملازمه وجود دارد و حفظ جنین نیز واجب است، باز هم از موضوع ما خارج است. موضوع ما آنجاست که نطفه با تخمک تلقیح شده و سلول جنینی را شکل داده است و این سلول در این مرحله هنوز عنوان نفس محترمه را پیدا نکره است، وقتی نفس محترمه می شود که در رحم قرار گیرد و تبدیل به جنین شود.

نکته ای علمی:

در بحث های گذشته، دلالت روایات «من أقر نطفته فی رحم یحرم علیه» را بر حرمت تلقیح مصنوعی تمام ندانستیم و گفتیم از این روایات نمی توان ضابطه ای بدست آورد و حرمت تلقیح را اثبات نمود.

حال اگر کسی از این روایات این ضابطه را استفاده کرد که استقرار در رحم خصوصیّتی ندارد، بلکه تلقیح میان نطفۀ مرد و تخمک زن خصوصیّت دارد، خواه این تلقیح در داخل رحم باشد خواه بیرون رحم، و هر دو مشمول مجازات مطرح شده در روایت می شود، از سویی اگر تلقیح صورت نگیرد، ولو آنکه مرد نطفه اش را در رحم زن ریخته باشد، مشمول این روایات نمی شود.

پس رحم خصوصیّت ندارد، آن چه که خصوصیّت دارد تلقیح نطفۀ این مرد با تخمک زن اجنبیّه است، آنجا که این تلقیح ماده ای بشود برای تکوین جنین.