- مقدمه 1
- اشاره 6
- 2- محورهای کلی بحث در تلقیح مصنوعی 10
- 3- ترسیم اجمالی شکل های مختلف تلقیح مصنوعی 11
- اشاره 16
- اشاره 18
- اشاره 19
- دیدگاه نخست: اصل عملی در این مسائل، اصاله الاحتیاط است. 19
- دیدگاه دوم: اصل عملی در این مسائل، اصاله البرائه است. 19
- ادلّۀ دیدگاه اول یا اصاله الاحتیاط 20
- اشاره 20
- دلیل اول: مذاق شرع 20
- دلیل دوم: روایات وارد شده در این مقام 30
- دیدگاه دوم یا اصاله البرائه 49
- اشاره 51
- شکل اول: تلقیح نطفۀ مرد، در رحم همسر شرعی خودش 52
- اشاره 52
- اشاره 53
- مقام دوم: حکم فقهی این صورت با توجّه به موانع شرعی دیگر. 53
- فرض دوم: آن که هیچ گونه اضطرار و حرجی در بین نباشد 54
- فرض اول: آن که مسئلۀ نازایی و نداشتن فرزند، 54
- تشریح و توضیح 60
- شکل دوم: تلقیح میان مرد و زن بیگانه - صورت اوّل 60
- حکم فقهی شکل دوّم 61
- اشاره 62
- دسته اول: روایات 62
- اشاره 122
- تفاوت آن با شکل دوّم 122
- شکل سوّم: تلقیح میان مرد و زن بیگانه - صورت دوّم 122
- بررسی فقهی فرض اوّل 123
- اشاره 123
- فرض های مختلف شکل سوّم 123
- اقوال در مسأله 124
- دلیل قول به حرمت 124
- دلیل قول به تفصیل 125
- بررسی فقهی فرض سوم 126
- شکل چهارم: تلقیح میان نطفۀ زن و شوهر، خارج از رحم 128
- اشاره 128
- فرض های مختلف شکل چهارم 128
- اشاره 128
- حکم فقهی فرض سوم 129
- دلیل دیگر جواز فرض سوم و جواب آن 133
- نکته ای علمی: 134
- رحم اجاره ای: 136
- صورت اول تلقیح اسپرم مرد و تخمک یک حیوان 137
- اشاره 137
- اشاره 137
- شکل پنجم: برخی از صورت های نادر الوقوع تلقیح مصنوعی 137
- بررسی دلالت آیات 138
- استدلال به مقاصد شریعت 139
- صورت دوم یک طرف از تلقیح گیاه باشد 139
- اشاره 142
- دیدگاه نخست 145
- اشاره 145
- دیدگاه دوم 146
- مستند دیدگاه دوم 146
- اشاره 146
- الف. نفی نسب از ولد الزنا 146
- اشاره 146
- دوران بین تخصیص و تخصّص 147
- نقد استدلال به نفی نسب ولد الزنا 147
- اشاره 150
- ب. قاعدۀ الولد للفراش 150
- مستندات قاعده الولد للفراش 150
- روایتی از کتب اهل سنّت 154
- مفاد جریان قاعده 156
- اشاره 158
- شکل اوّل تلقیح مصنوعی 158
- شکل دوم و سوم 158
- اشاره 159
- دیدگاه محقق خوئی در تعیین مادر 159
- شکل چهارم: رحم اجاره ای 159
- نقد فرمایش محقق خوئی قدس سره 161
- احتمال وجود دو مادر برای فرزند تلقیحی 162
ص:141
1- (1) . المؤمنون (23):6.
سؤال این است که چرا مطلب را در همین جا تمام نکرد. این به خاطر آن است که با فاء تفریعیه که دو بار در آیۀ بعدی آورده، ضابطه ای کلی را به دست دهد، یعنی در وراء این ارتباطِ زوج و زوجه، هر گونه ارتباط دیگری متصور است، خواه از ناحیۀ ارتباط یک مرد اجنبی باشد، یا تخمک زن دیگری را در رحم این زن قرار دهند، که اطلاق آیه تمام اینها را شامل می شود. از جمله، شامل این مورد نیز خواهد شد که تخمک حیوانی را بخواهند در رحم این زن قرار دهند.
صورت دوم یک طرف از تلقیح گیاه باشد
امروزه مطالعات و تحقیقات علم پزشکی گواه آن است که چه بسا بتوان از گیاهان، سلول هایی برای تولید مثل در انسانها به دست آورد، خواه سول های نر یا ماده.
با این وجود، بر اساس مبانی کسانی که دلیل حرمت را منحصر در روایات می کردند، اشکالی در استفاده از سلولهای گیاهی و لقاح آن با اسپرم یا تخمک انسانی، و قرار دادن آن در رحم، ایجاد نخواهد شد و با عدم استظهار حرمت از روایات، اصاله البرائه جاری کرده و حکم به جواز می کنند.
اما بر طبق مبانی ما و اطلاق آیۀ شریفه، این صورت نیز داخل در اطلاق آیه است و می توان حکم به حرمت آن نمود.
استدلال به مقاصد شریعت
اهل سنت بحثی دارند تحت عنوان مقاصد شریعت. آنها در مقاصد