احکام حقوقی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 116

(288) احكام حقوقي

فضل و رحمت خدا، و دفع حد با توبه

«وَ لَوْ لا فَضْلُ اللّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ اَنَّ اللّهَ تَوّابٌ حَكيمٌ،»

و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما مؤمنان نبود، و اگر نه اين بود كه خداي مهــربـان البته توبه‌پذير و درستكار است، حدود و تكليف را چنين آسان نمي‌گرفت و با توبه از شما رفع عذاب‌نمي‌كرد.» (10 / نور)

جواب كلمه «لَوْ لا» در اين آيه حذف شده و قيودي كه در فعل شرط اخذ شده آن جواب را مي‌فهماند، چون معناي آيه اين است كه اگر فضل خدا و رحمتش نبود و اگر توبه و حكمتش نمي‌بود، هر آينه بر ســرتــان مي‌آمــد آن‌چـه كه فضل و رحمت و حكمت و توبه خدا از شما دور كـرد.

فضل و رحمت خدا، و دفع حد با توبه (289)

پس به طوري كه قيود مأخوذ در شرط مي‌فهماند، تقدير آيه چنين است: اگر نعمت دين و توبه بر گنه‌كارانتان و تشريع شرايع براي نظم امور زندگي‌تان را خدا بر شما ارزاني نمي‌داشت، هرگز از شقاوت رهايي نداشتيد، و هميشه به معصيت و خطا دچار بوديد، و به خاطر جهالت، نظام امــورتـان مختـل مي‌گشـت ـ و خـدا دانـاتـر اسـت !(1)

نهي از قبول افترا و ادعاي بدون شاهد

(290) احكام حقوقي