احکام حقوقی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 119

اثم‌مبين، كيفراتهام بدون واقع‌زدن به مؤمنين (295)

بُهْتـانا وَ اِثْما مُبينا،»

«و كساني كه مؤمنين و زنان مؤمن را بدون جرم اذيت مي‌كنند، مرتكب بهتان و گنــاهـي بــزرگ مي‌شـوند.» (58 / احزاب)

در اين آيه ايذاء مؤمنين و مؤمنات را در گناه بودن، مقيد كرده به قيد «بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا،» بدون اين كه تقصيري كرده باشند، و اين براي آن است كه شامل صورت قصاص و حد شرعي، و تعزير نشود، چون ايذاي مؤمنين و مؤمنات، در اين چند صورت گناه نيست، زيرا خود شارع اجازه داده، تا مظلوم از ظالم خود قصاص بگيرد، و به حاكم شرع اجازه داده تا بعضي از گنه‌كاران را حد بزند، و بعضي ديگر را تنبيه كند .

و اما در غيـر ايـن چنـد صورت خداي تعالي آزار مؤمنين و مؤمنات را احتمال (و زير بار و بـال رفتن) بهتـان و اثـم مبيـن خوانده است.

(296) احكام حقوقي

و بهتان عبارت است از دروغ بستن به كسي در پيش روي خود او، و اگر ايذاي مؤمنين را بهتان خوانده، وجهش اين است كه آزار دهنده مؤمنين حتما پيش خودش علتي براي اين كار درست كرده، علتي كه از نظر او جرم است، مثلاً پيش خودش گفته: فلاني چرا چنين گفت؟ و چرا چنين كرد؟ گفته و كرده او را جرم حساب مي‌كند، در حالي كه در واقع جرمي نيست، و اين همان دروغ بستن، و نسبت جرم به بي‌گناهي دادن است، و گفتيم كه اين طور نسبت دادن بهتان است.

و اگر آن را اثم مبين خواند، بدين‌جهت است كه گناه بودن افتراء و بهتان، از چيزهايي است كه عقل انسان آن را درك مي‌كند، و احتياجي ندارد به اين كه از ناحيه شـرع نهيـي در مـورد آن صـــادر شـــود. (1)

اثم مبين كيفراتهام بدون واقع‌زدن به‌مؤمنين (297)

روايات وارده در بـاب مجازات زنــاكاران