احکام حقوقی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 165

قانون پـاداش اضافي اعمال حسنه و كيفر ثابت اعمال سيئه

«مَنْ جآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَـهُ عَشْـرُ اَمْثـالِهـا وَ مَـنْ جـآءَ بِـالسَّيِّئَـةِ فَـلا يُجْــزآي اِلاّ مِثْلَها وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ،»

«هر كس نيكي‌اي بيارد ده برابر آن دارد و هر كس بدي بياورد جز برابر آن سزايش ندهند و ستم‌شان نكنند.» (160 / انعام)

اين آيه كه كلامي مستقل و تمام، يكي از منت‌هاي خداوند را كه بر بندگان خود نهاده

پاداش‌اضافي‌اعمال‌حسنه‌وكيفر ثابت اعمال‌سيئه (399)

ذكر مي‌كند، و آن اين است كه: خداوند عمل نيك را ده برابر پاداش مي‌دهد، و عمل زشت و گناهان را جز به مثل تلافي نمي‌كند.

خلاصه، يك عمل نيك را ده عمل به حساب آورده و يك گناه را يك گناه حساب مي‌كند، و در آن ظلم نمي‌كند يعني از پاداش آن نمي‌كاهد و كيفر آن را بيشتر نمي‌دهد و از آيه: « مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ اَمْوالَهُمْ في سَبيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ اَنْبَتَتْ سَبْـعَ سَنـابِـلَ فـي كُـلَّ سُنْبُلَـةٍ مِـأَةُ حَبَّـةٍ وَ اللّـهُ يُضـاعِـفُ لِمَـنْ يَشـاءُ،» (261 / بقره) استفاده مي‌شود كه اگر ممكن باشد پاداش عمل نيك را بيش از ده برابر مي‌دهد و نيز اگر ممكــن باشد اصـلاً گنـاه را به حساب نمي‌آورد.

ليكن آيه شريفه نظر به اين كه با آيات سابق اتصال داشته و با آن‌ها در يك سياق قرار گرفته است معناي ديگري مي‌دهد، گويا پس از بياني كه در آيات سابق مربوط به

(400) احكام حقوقي

اتفاق و اتحاد و تفرق كلمه ذكر شد، گفته شده: پس حسنه و سيئه هر كدام از اين دو امر جزا و پاداش مناسب خود دارد و ستمي در كار نيست، زيرا جزا، مناسب عمل بايد باشد پس كسي كه حسنه‌اي انجام دهد مثل آن را دريافت خواهد داشت و مضاعف هم مي‌شود، و كسي كه سيئه به جا آورد ـ كه همان اختلاف منهي عنه است ـ جزاي او مانند عملش بد خواهد بود و هرگز نبايد طمـع نيكــي داشته باشد.