احکام حقوقی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 24

(70 / نساء)

در ايـن آيـــه بيـن خــدا و رســول او در ايــن وعــده حســن جمــع شــده است.

اطاعت رسول كردن بدان جهت واجب شده كه خدا به آن امر فــرمــوده، پــس

(54) احكام حقوقي

اطـاعت واجب شده اطاعت خدا و رسول هر دو است.

«فَاُولآئِكَ مَعَ الَّذينَ اَنْعَمَ‌اللّهُ عَلَيْهِمْ...،» اين آيه دلالت دارد بر اين كه چنين كساني ملحق به «اَنْعَمَ‌اللّهُ عَلَيْهِمْ،» هستند و از خود آنان نيستند، و به حكم جمله: «وَ لَهَدَيْناهُـمْ صِراطا مُسْتَقيما،» (68 / نساء) خداي‌تعالي به صراط مستقيمي هدايتشان مي‌كند، كه «صِراطُ الَّذينَ اَنْعَمَ اللّه‌ُ عَلَيْهِم،» است، صراط مستقيمي كه در كلام مجيدش جز به اين طايفه نسبت نداده، و در سوره حمد فرموده: «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ. صِراطَ الَّذينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ،» (6 و 7 / حمد) و سخن كوتاه اين كه اين طايفه كه خدا و رسول را اطاعت مي‌كنند ملحق به آن چهار طايفه‌اند، و از آنان نيستند، همچنان كه جمله: «وَ حَسُنَ اوُلئِكَ رَفيقا،» (69 / نساء) نيز خالي از اشاره به اين معنا نيست و چون مي‌فرمايد: اين چهار طايفه رفقاي آن طايفه‌اند، و از آن فهميده مي‌شود طايفه مورد بحث از آن چهار طايفه

مقام اطاعت كنندگان از خداو رسول! (55)

نيستنــد، بلكــه جــداي از آنــان، ولــي رفيــق با آنــان هستنــد. و امــا ايـن كه منظور از نعمت در جمله «اَنْعَمَ اللّه‌ُ عَلَيْهِم،» چيست؟ منظور از آن نعمــت ولايــت است.

«ذلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللّهِ وَ كَفي بِاللّهِ عَليما،» كلمه «ذلِكَ» كه مخصوص اشاره به دور است بر عظمت امر اين فضل دلالت مي‌كند، و مي‌فهماند كه گويا اين فضل، جامع تمامي فضيلت‌ها و فضل‌ها است. (1)

امر به اجابت دعوت رسول‌اللّه