احکام حقوقی از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 93

كــرده‌انـد كـه چـرا به خــدا ايمــان آورده‌ايــد، و چـرا خـدايـان مـا را رهـا كـرده‌ايـد؟

و معناي آيه اين مي‌شود كه اگر خواستيد كفار را به خاطر اين كه شما را عقاب كرده‌اند عقاب كنيد رعايت انصاف را بكنيد، و آن‌گونه كه آن‌ها شما را عقاب كرده‌اند عقابشان كنيد نه بيشتر !

و معناي جمله «وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصّابِرينَ،» (126 / نحل) اين است كه اگر بر تلخي عقاب كفار بسازيد و در مقام تلافي بر نيائيد براي شما بهتر است، چون اين صبر شما در حقيقت ايثار رضاي خدا و اجر و ثواب او بر رضاي خودتان و تشفي قلب خــودتــان است، در نتيجــه عمــل شمــا خـالـص بـراي وجـه كـريـم خدا خواهد بود. عــلاوه بــر ايـن، گـذشـت، كـار جــوانمــردان اســت، و آثـار جميلـي در پي دارد. (1)

(234) احكام حقوقي

روايات وارده درباره حكم قصاص و شرايط آن

در تفسير عياشي از امام صادق عليه‌السلام روايت آورده كه در ذيل جمله اَلْحُرُّ بِالْحُرِّ فــرمــود: اگر آزاد، برده‌اي را بكشد، به خاطر آن برده كشته نمي‌شود، تنها او را به سختي مي‌زننــد و سپـس خــون بهــاي بــرده را از او مي‌گيرند و نيز اگر مردي زني را كشت و صاحبان خون آن زن خواستند قاتل را بكشند، بايد نصف ديه قاتل را به اولياء او بپـردازند.

و در كافي از حلبي از امام صادق عليه‌السلام روايت كرده كه گفت: از آن جناب از معناي كلام خداي عز و جل پرسيدم، كه مي‌فرمايد: «فَمَنْ تَصَدَّقَ بِه فَهُوَ كَفّارَةٌ لَهُ،» (45 / مائده)

روايات وارده درباره حكم قصاص و شرايط آن (235)

فرمود: يعني اگر صدقه بدهد، و از قاتل كمتر بگيرد به همان مقدار كه عفو كرده، از گناهانش مي‌ريزد.