تغییرجنسیت : از منظرفقه و حقوق صفحه 262

احتمال (نظریه) وجود دارد، که عبارتند از:

احتمال اول: عدم وجوب پرداخت مهریه مطلقا، چه آمیزش صورت گرفته باشد یا نه، چه زوج تغییر جنسیت داده باشد یا زوجه.

احتمال دوم: وجوب پرداخت مهریه مطلقا، چه آمیزش صورت گرفته باشد یا نه، چه زوج تغییر جنسیت دهد یا زوجه.

احتمال سوم: وجوب پرداخت کل مهریه در صورت نزدیکی و تنصیف آن در صورت عدم آمیزش.

احتمال چهارم: سقوط مهریه در صورت عدم کسب اجازه زوجه از زوج.

اینک هر یک از احتمال‌های فوق را در ضمن چهار گفتار مورد بررسی قرار می‌دهیم:

گفتار اول: عدم وجوب پرداخت مهریه مطلقا

احتمال اول آن است که به طور مطلق چیزی بر عهده زوج نیست، چه مباشرت صورت گرفته باشد و چه نه، نیز فرقی نمی‌کند که زوج تغییر جنسیت دهد یا زوجه. در هر حال، علاوه بر بطلان ازدواج سابق، زوج به پرداخت مهریه توافقی موظف نیست.

دلیل این احتمال را می‌توان این گونه توجیه کرد: حقیقت ازدواج عبارت است از معاوضه بُضع زن (تمکین) با مهریه، و تغییر جنسیت سبب فسخ این معاوضه می‌شود و بناچار، هر یک از دو عوض به جای نخست خود باز می‌گردد و در نتیجه، تمام مهریه، ملک شوهر می‌گردد. بنابراین، چیزی به عهده او نیست، بلکه اگر وی، پیش از این، مهریه را پرداخت کرده باشد، مهریه یا عوض آن به او برگردانده می‌شود.[462] در پاسخ باید گفت:

اولًا، حقیقت نکاح معاوضه بُضع زن (تمکین زن) با مهریه نیست، بلکه از دیدگاه خردمندان این است که مرد، شوهر زن، و زن، همسر مرد شود و یا هر کدام همسر دیگری