تغییرجنسیت : از منظرفقه و حقوق صفحه 281

لازم است یا وی پس از تغییر جنسیت می‌تواند با جنس مخالف ازدواج کند؟

در پاسخ می‌گوییم: نگه داشتن عده لازم نیست و زن پس از تغییر جنسیت می‌تواند بلافاصله با جنس مخالف ازدواج کند.

برای اثبات ادعای فوق باید گفت: عده و احکام دیگر مانند حیض و نفاس از احکام ویژه زنان است و وجوب این عناوین از نظر حدوث و بقا دائر مدار وجود «زن» است. پس وقتی «زن» به دلیل تغییر جنسیت از «زن بودن» خارج گردد و تبدیل به مرد شود، لامحاله عِدّه نیز ساقط می‌گردد.[510] به عبارت دیگر، حکم عده، بدون تردید از احکامی است که به زنان اختصاص دارد و احتمال ثبوت آن بر مردان وجود ندارد. بنابراین، به صرف این‌که زن به مرد تغییر جنسیت پیدا کرد، از تحت موضوع حکم خارجی می‌شود و وجوب نگه‌داشتن عدّه از عهده وی ساقط می‌گردد،[511] و معنا ندارد با از بین رفتن موضوع، حکم باقی باشد؛ چنان‌چه سایر احکام نیز با منتفی شدن موضوعشان باقی نمی‌مانند، مانند: حرمت نگاه کردن به او و وجوب پوشش بر او.[512] آیت‌الله سید محمّد صدر می‌گوید:

تردیدی نیست که زوجه پس از تغییر جنسیت، مشمول «احکام مردان» می‌گردد و «احکام زنان» از وی برداشته می‌شود.[513]

مبحث دوّم: تغییر جنسیت زوج (شوهر) و مسأله عِدّه

اگر شوهر، تغییر جنسیت دهد و به زن تبدیل شود، طبیعی است که ازدواج سابق وی

منحل می‌گردد، ولی وی به عنوان «زن»، آیا موظف به نگه داشتن عدّه است یا نه؟