تغییرجنسیت : از منظرفقه و حقوق صفحه 293

بلکه بعید نیست که ادعا شود: پس از تغییر جنسیت مادر، باز هم وی مادر فرزندانش گفته می‌شود و دلیل این مدعا عرف است.

به عبارت دیگر، در صدق عنوان «پدر و مادر»، نمی‌توان حالت کنونی (وضعیت پس از تغییر جنسیت» را مد نظر قرار داد، در حالی که در صدق عنوان «برادر، خواهر، عمو و ....» وضعیت کنونی ملاحظه می‌شود. به عبارت دیگر، در صدق عنوان «پدر و مادر» حالت سابقه، یعنی زمان انعقاد نطفه ملاحظه می‌شود. پس «پدر» کسی است که در زمان انعقاد نطفه، فرزند از اسپرم او به وجود آمده است و «مادر» کسی است که فرزند از تخمک او به وجود آمده است و این وضعیت با تغییر جنسیت، عوض نمی‌شود.

مبحث پنجم: تغییر جنسیت پدر بزرگ و مادر بزرگ و عناوین نسبی

اشاره

مطلبی که در مورد «پدر و مادر» بیان شد، در مورد «پدر بزرگ و مادر بزرگ» نیز جاری و صادق است. به عبارت دیگر، اگر پدر بزرگ تغییر جنسیت دهد، به «مادر بزرگ» تبدیل نمی‌شود، و نیز تغییر جنسیت مادر بزرگ، وی را به «پدر بزرگ» تبدیل نمی‌کند. دلیل این امر، همان است که در مورد «پدر و مادر» بیان شد. آیت‌الله محمد مؤمن می‌گوید:

منحصر بودن عنوان پدری و مادری به پدر و مادر در حالت تشکیل نطفه بچه، تنها در خصوص پدر و مادر است و پدر بزرگ و مادر بزرگ نیز چه از لحاظ موضوعی و چه از لحاظ حکمی همانند این دو هستند.[530]

جمع بندی و بیان نظریه مختار

منظور از «عناوین نسبی» یا «عناوین خانوادگی»، عناوینی مانند: برادر، خواهر، عمو، عمه، دایی، خاله، پدر و مادر است. در این‌که آیا تغییر جنسیت در تغییر هر یک از عناوین فوق تأثیر دارد یا نه، باید گفت: عناوین فوق به طور کلی به دو قسم تقسیم می‌شوند: