تغییرجنسیت : از منظرفقه و حقوق صفحه 296

هم‌چنین بر الاقرب فالاقرب واجب است.[531] قانون مدنی ایران هم در این باره چنین می‌گوید:

نفقه اولاد بر عهده پدر است. پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق، به عهده اجداد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب. در صورت نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن‌ها، نفقه بر عهده مادر است. هرگاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند، نفقه را باید به حصه مساوی تأدیه کنند.

اکنون این پرسش مطرح است که هرگاه پدر یا مادر تغییر جنسیت دهند، این امر چه تأثیری در نفقه فرزندان دارد. به عبارت دیگر، آیا پدر یا مادر پس از تغییر جنسیت، هم چنان موظف به پرداخت نفقه فرزندان خویش هستند، یا وجوب نفقه ساقط می‌گردد؟ پاسخ را در ضمن دو گفتار زیر مورد بررسی قرار می‌دهیم:

گفتار اول: تغییر جنسیت پدر و مسأله نفقه فرزندان

نفقه یا تأمین مخارج فرزندان در وهله اول به عهده پدر است. حال چنان‌چه وی، جنسیت خویش را تغییر دهد و به زن تبدیل شود، آیا زن فعلی هم چنان موظف به پرداخت نفقه هست یا نه؟ دو احتمال زیر قابل بررسی است:

احتمال اول: تغییر جنسیت پدر به زن، باعث سقوط تمام تکالیفی است که برای جنسیت سابق وضع شده است. بر این اساس، الزام به نفقه با تغییر جنسیت پدر به طور کلی از بین می‌رود.

دلیل: در توضیح احتمال فوق می‌توان گفت: وجوب نفقه از تکالیف «پدر» است و پدر کسی است که دارای صفت «رُجولیت» (مردی) باشد و هرگاه پدر تغییر جنسیت دهد و به زن تبدیل شود از صفت «رجولیت» خارج می‌شود. بنابراین، هرگاه صفت رجولیت وجود نداشت و یا به هر علتی، از جمله با تغییر جنسیت از بین رفت، الزام به