تغییرجنسیت : از منظرفقه و حقوق صفحه 310

پس از تغییر جنسیت، فاقد صلاحیت لازم برای حضانت و نگهداری کودک باشد، این حق از او سلب می‌شود و به پدر کودک که واجد صلاحیت است واگذار شود. کما این‌که براساس ماده 1170 قانون مدنی، اگر مادر مجنون گردد، یا به دیگری شوهر کند، حق حضانت وی ساقط می‌گردد. مفهوم مستفاد از این ماده آن است که مادر باید برای نگه‌داری کودک واجد صلاحیت باشد. چنان‌چه مجنون گردد یا به دیگری شوهر کند فاقد صلاحیت می‌گردد. بر این اساس، می‌توان این احتمال را داد که تغییر جنسیت مادر، موجب سلب صلاحیت وی در امر حضانت می‌گردد، اگر چه از نظر عرف یا شرع، اطلاق عنوان «مادر» پس از تغییر جنسیت صحیح است. البته تأکید می‌کنیم که تشخیص این امر به عهده دادگاه صالح است.

گفتار دوم: تغییر جنسیت پدر و مسأله حضانت کودکان

اشاره

هرگاه پدر در مدتی که دارای حق حضانت و نگه‌داری کودک است، تغییر جنسیت دهد و به زن تبدیل گردد، این امر چه تأثیری در امر حضانت وی دارد؟

در پاسخ می‌گوییم که عنوان «پدر» پس از تغییر جنسیت عوض نمی‌شود و عرفاً شخص می‌تواند بگوید: این پدر من است که تغییر جنسیت داده و زن شده است و فرض آن است که حضانت کودک به پدر از آن جهت که پدر است واگذار شده است. علاوه بر این، از نظر شرعی پدر کسی است که فرزند از نطفه (اسپرم» وی به وجود آمده باشد و این با تغییر جنسیت، تغییر نمی‌کند

احتمال دیگر، آن است که پدر با تغییر جنسیت خویش و تبدیل شدن به زن، از صلاحیت و شایستگی لازم برای حضانت برخوردار نباشد، مخصوصاً اگر پس از تغییر جنسیت و تبدیل شدن به زن، با مرد دیگری ازدواج کند که از مفهوم ماده 1170 قانون مدنی عدم صلاحیت وی به دست می‌آید. علاوه بر این، ماده 1173 قانون مدنی می‌گوید:

هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل متقضی بداند اقتضا کند .....