تغییرجنسیت : از منظرفقه و حقوق صفحه 335

ب) ضرورت تدوین قانون یا آیین نامه مربوط به تغییر جنسیت

فقیهان شیعه در رأس آنان مرحوم امام خمینی، مباحث فقهی مسأله تغییر جنسیت را از قبیل: جواز یا عدم جواز، تأثیر آن بر ازدواج، مهریه، نفقه، ولایت و سرپرستی کودکان و عناوین خانوادگی بیان داشته‌اند. همین امر، پشتوانه شرعی و فقهی مهمی برای انجام عمل‌های جراحی تغییر جنسیت به وجود آورده است. با این وجود، مباحث فقهی فقیهان شیعه، در قالب مواد قانونی یا آیین نامه ویژه تنظیم نشده است.

تنها یک رویه قضایی در قانونی بودن این گونه عمل‌های جراحی، به وجود آمده است که بر اساس آن، افرادی که خواهان تغییر جنسیت هستند، پس از مراجعه به دادگستری تهران و سپس ارجاع آنان به پزشکی قانونی، چنان‌چه ضرورت این عمل برای آنان احراز شد، به پزشک جراح برای انجام عمل جراحی تغییر جنسیت ارجاع داده می‌شوند. پس از تغییر جنسیت، مدارک رسمی آنان مانند: شناسنامه، گواهی نامه راهنمایی و رانندگی و مدارک تحصیلی تعویض شده، و مدارک جدید با نام جدیدِ شخص صادر می‌شود.

به نظر می‌رسد تنها رویه فوق، برای حل مشکلات حقوقی و اجتماعی افراد تغییر جنسیت یافته کافی نیست، بلکه با تدوین قانونی جامع، باید وضعیت حقوقی آنان را نظام‌مند ساخت.

ج) ضرورت پیشنهاد عناوین و موضوعات مرتبط

تغییر جنسیت از مسائل نو پیدا و جدید است که در قرن بیستم به وجود آمده هر روز بر ابعاد آن افزوده می‌شود. عنوان «تغییر جنسیت» یک عنوان عام و کلی است که ریز موضوع‌های گوناگون و متعددی را در بر می‌گیرد که در این رساله به مهم‌ترین آن توجه شده است. به نظر می‌رسد مجامع علمی حوزوی و دانشگاه‌ها، مخصوصاً واحد تدوین رساله، باید به عناوین جزئی‌تر این قضیه توجه کرده و از طریق واگذاری موضوعات و عناوین، در شکوفایی هر چه بیش‌تر این بحث کمک نمایند. البته منظور نگارنده، تنها بررسی فقهی یا حقوقی این مسأله نیست، بلکه لازم