حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 100

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 93

در این باره علما اختلاف کرده‌اند؛ ابو حنیفه و دسته‌ای گفته‌اند: مسلمان در صورت قتل عمدی ذمّی، قصاص می‌شود و در صورت خطا، باید دیه و کفّاره بپردازد و در صورت قتل معاهد- گرچه عمدی باشد- کشته نمی‌شود. قبل از ایشان هیچ‌کس این حرف را نزده است.

مالک و دسته‌ای دیگر می‌گویند: مسلمان با قتل ذمّی قصاص نمی‌شود؛ مگر اینکه او را غافلگیرانه یا در راهزنی بکشد که حتما قصاص می‌شود و در صورتی که قتل خطا باشد یا عمد بدون غافلگیری باشد، تنها دیه می‌پردازد و در قتل خطایی، باید کفّاره بپردازد.

شافعی و جمعی دیگر می‌گویند: مسلمان با قتل ذمّی اصلا قصاص نمی‌شود و در صورت قتل عمدی یا خطایی دیه و کفّاره می‌دهد … «1»

10. حبس قاتل فراری (پس از اخذ دیه)

1. حمید بن زیاد، عن الحسن بن محمد بن سماعة، عن أحمد بن الحسن المیثمی، عن أبان بن عثمان، عن أبی بصیر، قال: سألت أبا عبد اللّه علیه السّلام عن رجل قتل رجلا متعمّدا، ثمّ هرب القاتل فلم یقدر علیه؟ قال: إن کان له مال أخذت الدیة من ماله، و إلّا فمن الأقرب فالأقرب، فإن لم یکن له قرابة، وداه الإمام، فإنّه لا یبطل دم امرئ مسلم، و فی روایة أخری: ثم للوالی بعد حبسه و أدبه؛ «2»