حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 109

از علی نقل است که، مردی عبدش را کشت. پس پیامبر او را صد تازیانه زد و یک سال او را تبعید کرد و نامش را از دفتر مسلمانان محو ساخت. این حدیث را سعید و خلال نقل کرده‌اند و احمد گفته است: به سبب وجود اسحاق بن ابی فروه، روایت قابل پذیرش نیست.

6. عن ابن جریج، عن إسماعیل بن أمیّة، قال: سمعت أنّ الذی یقتل عبدا یسجن و یضرب مائة؛ «2»

شنیدم کسی که عبدی را بکشد، زندانی می‌شود و صد ضربه تازیانه می‌خورد.

7. عبد الرزّاق، عن ابن جریج، عن ابن شهاب، قال: إن قتل حرّ عبدا [عمدا] عوقب بجلد وجیع و سجن و عتق رقبة؛ «3»

اگر فرد آزادی، بنده‌ای را بکشد [اگر فرد آزادی، عمدا بکشد] به گونه‌ای دردناک تازیانه می‌خورد و زندانی می‌شود و برده‌ای را آزاد می‌سازد.

نظر نگارنده: اگر نفی در اینجا به معنای حبس باشد- چنان که برخی از مفسران، آیۀ نفی را به حبس تفسیر کرده‌اند- این روایت موافق حدیثی می‌شود که از جعفریات نقل شد.

آرای فقیهان شیعه

1. شیخ مفید: اگر مولا بنده‌اش را به خطا بکشد … و اگر به عمد بکشد، حاکم او را مجازات می‌کند و قیمت آن را از او می‌گیرد و به مساکین صدقه می‌دهد و لازم است مولا به جهت کفّارۀ کاری که کرده یک بندۀ مؤمن آزاد کند و اگر اضافه بر آن، دو ماه پی‌درپی روزه بگیرد و شصت مسکین اطعام کند بهتر و احوط است تا- ان شاء اللّه- کفّارۀ گناهش باشد.

گفته است: … بر سلطان است که قاتل عبد را کیفری دردناک دهد تا دیگر مرتکب

______________________________
(1). مغنی، ج 7، ص 659؛ أقضیه رسول اللّه (به نقل از: کتاب ابن شعبان)، ص 8.
(2). مصنّف عبد الرزاق، ج 9، ص 407، ح 17804.
(3). همان، ج 9، ص 408، ح 17806. در نسخه بدل «عمدا» نیز آمده است بنابراین، ربطی به بحث ندارد.