حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 126

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 109

واضح است. «1»

15. حبس قاتل شخص مستأمن (زنهار خواه)

1. حدّثنا سعید، قال: نا عبد اللّه بن مبارک، عن معمر، عن زیاد بن مسلم، أن رجلا قدم من الهند بأمان إلی عدن، فقتله رجل بأخیه، فکتب فیه إلی عمر بن عبد العزیز، فکتب عمر أن لا تقتلوه به، و خذوا منه الدیة و ابعثوا بها إلی ذرّیّته، و أمر به فسجن؛ «2»

زیاد بن مسلم بیان داشت که مردی از هند با امان (زنهار) به عدن وارد شد. فرد دیگری در برابر کشتن برادرش به دست این مستأمن، او را کشت. در این مورد برای عمر بن عبد العزیز نامه نوشتند او در پاسخ نوشت که: او را نکشید. از او دیه بگیرید و برای خانوادۀ مقتول بفرستید. بعد دستور داد قاتل را زندانی کنند.

2. حدّثنا أبو بکر، قال: حدّثنا ابن مهدی، عن سفیان، عن یوسف بن یعقوب، أنّ رجلا من المشرکین قتل رجلا من المسلمین، ثم دخل بأمان، فقتله أخوه، فقضی علیه عمر بن عبد العزیز بالدیة، و جعله علیه فی ماله، و حبسه فی السجن، و بعث بدیته إلی ورثته من أهل الحرب؛ «3»

مشرکی، مسلمانی را کشت آن‌گاه با امان وارد بلاد اسلامی شد، که برادر مقتول او را کشت. عمر بن عبد العزیز دستور داد قاتل از مال خودش دیه بپردازد و او را زندانی کرد. بعد پول دیه را برای ورثه‌اش- که حربی بودند- فرستاد.

نظر نگارنده: از نظر شیعه اختلافی نیست که مسلمان در برابر مستأمن قصاص نمی‌شود، ولی تعزیر می‌شود؛ چون تساوی در دین از شروط قصاص است. امّا در مورد دیه، باید دیۀ ذمّی پرداخت شود. پس اگر بر مستأمن عنوان ذمّی صادق باشد ادلّه شامل او هم می‌شود. از این رو، دیه واجب است. «4» امّا در مورد حبس، ملاک آن است که بتوانیم حبس را نوعی تعزیر بدانیم. در قسم دوم این کتاب در مورد آن صحبت خواهیم کرد و می‌گوییم که بر آن عنوان تعزیر صدق می‌کند.

16. حبس کسی که می‌خواهد فرزندش را بکشد