حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 160

دلیل ویژه‌ای برای کیفر آن نیامده باشد، تعزیر است. «1» پس می‌شود کلام شیخ را توجیه کرد به این که حبس از باب تعزیر است نه حد.

3. حبس دزد زیورآلات

یحیی بن سعید می‌گوید: در دزدی زیورآلات حد جاری نمی‌شود، بلکه مورد ضرب قرار می‌گیرد و حبس می‌شود. «2»

نظر نگارنده: شاید علت عدم اجرای حد این است که دزدی از غیر حرز است و عنوان مختلس بر او صدق می‌کند. مختلس کسی است که چیزی را از کوچه و بازار می‌رباید یا گوشواره از گوش دختر بچه‌ها درمی‌آورد که در روایات ضرب و زندانی شدن او وارد شده است؛ و من جز یحیی بن سعید کسی از فقیهانمان را ندیدم که فتوا به ضرب و حبس داده باشد، بلکه به این اکتفا کرده‌اند که حاکم هر طور صلاح بداند او را تعزیر می‌کند. ممکن است گفته شود: تعزیر شامل حبس هم می‌شود- چنان که در بخش دوم کتاب به آن اشاره کرده‌ایم.

4. حبس طرّار (جیب‌بر)، مختلس (رباینده)، قفّاف «3» (صرافی که با مهارت پول‌ها را در میان انگشتان پنهان می‌کند و می‌دزدد)

اشاره

روایاتی وارد شده است که طرّار، مختلس و قفّاف زندانی می‌شوند و اهل سنّت مانند ابو یوسف چنین رأی داده‌اند. ولی امامیه در مورد طرّار به قطع عضو و در مورد مختلس و قفّاف به تعزیر فتوا داده‌اند پس از نظر شیعه در این موارد، حبس نیست.

روایات

1. و بهذا الإسناد [علی بن إبراهیم، عن أبیه، عن النوفلی، عن السکونی، عن أبی عبد اللّه علیه السّلام قال]: إنّ أمیر المؤمنین علیه السّلام أتی برجل اختلس درّة من أذن جاریة، قال: هذه الدغارة «4» المعلنة، فضربه و حبسه؛ «5»

مردی را نزد حضرت امیر- علیه السلام- آوردند که گوشواره‌ای از گوش دختر بچه‌ای

______________________________
(1). نک: ریاض المسائل، ج 16، ص 140.
(2). جامع للشرائع، ص 562.
(3). در مورد معنای قفّاف ر. ک: معیار اللغه، ج 2، ص 216؛ نهایه، ج 3، ص 118.
(4). دغاره: ربودن شی‌ء است. لسان العرب، ج 4، ص 288؛ نک: نهایه، ج 2، ص 123.
(5). کافی، ج 7، ص 226، ح 7؛ وسائل الشیعة (به نقل از: کافی)، ج 18، ص 503، ح 4.