حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 170

را نزدیک دریچۀ نقب آورد و دیگری دستش را بیرون آورد و آن را از داخل حرز برداشت [عضو] او قطع می‌شود نه آن‌که داخل خانه است. این نظر ماست و دسته‌ای گفته‌اند: بر هیچ‌یک، حکم قطع جاری نمی‌شود. حال اگر یکی نقب زد و منصرف شد و نقب باقی بود و شخص دیگری گذر کرد دید حرز باز است، وارد شد و چیزی برداشت بر هیچ‌یک حکم قطع جاری نمی‌شود؛ زیرا اولی نقب زده و چیزی برنداشته و دیگری از حرزی که باز است برداشته است. «1»

2. محقق حلّی: اگر نقب زد و به مقدار نصاب برداشت و در آن نقصی ایجاد کرد که قیمتش از نصاب کمتر می‌شود و سپس آن را بیرون برد، حکم آن قطع نیست، مثل این که لباس را پاره کند یا گوسفند را ذبح کند. «2»

3. همو: اگر انسان نقبی زد و چیزی بیرون نبرد گرچه آن را جمع و بسته‌بندی و حمل کرده باشد قطع بر او واجب نیست، بلکه تأدیب و عقوبت می‌شود. «3»

4. علّامه حلّی: اگر نقب زد یا حرز بسته‌ای را باز کرد، دزدی تحقق یافته است … «4»

5. آیة اللّه مامقانی: اگر نقب زد و به مقدار نصاب برداشت و پیش از این که به مقدار نصاب از حرز بیرون بیاورد دستگیر شد، حکم آن قطع نیست بلکه تعزیر می‌شود. «5»

نظر نگارنده: فقیهان امامیه- رضوان اللّه علیهم- چند صورت برای نقب ذکر کرده‌اند که در هیچ‌یک حبس نیست. آری، در کلمات بعضی از ایشان عقوبت و تأدیب وجود دارد که گرچه ظاهرش تازیانه زدن است؛ ولی به معنای گسترده‌اش شامل حبس هم می‌شود.

آرای دیگر مذاهب

1. ابو یوسف: کسی که به خانه‌ای یا مغازه‌ای نقب زده و وارد آن شد و جنس را جمع‌آوری کرد، ولی قبل از بیرون بردن دستگیر شد، حکم آن قطع نیست، مجازات و

______________________________
(1). مبسوط، ج 8، ص 29.
(2). شرائع الاسلام، ج 4، ص 179؛ نک: وسیله، ص 419؛ مبانی تکملة المنهاج، ج 1، ص 315؛ بدایة المجتهد، ج 2، ص 450؛ مهذّب البارع، ج 2، ص 540.
(3). نکت النهایه، ج 3، ص 321.
(4). تحریر الاحکام، ج 2، ص 233.
(5). مناهج المتقین، ص 504.