حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 188

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 150

فتقطع علی طرف اذن أمیر المؤمنین ثم انفلت القطاع، فإن أنت طلبت هؤلاء و ظفرت بهم، و إلّا أمرت بأن تضرب ألف سوط ثم تصلب بحیث قطع الطریق. قال: فطلبهم العامل حتی ظفر بهم و استوثق منهم، ثم کتب بذلک إلی المعتصم، فجمع الفقهاء و ابن أبی داود، ثم سأل الآخرین عن الحکم فیهم، و أبو جعفر محمد بن علی الرضا علیهما السّلام حاضرا، فقالوا: قد سبق حکم اللّه فیهم فی قوله: إِنَّمٰا جَزٰاءُ الَّذِینَ یُحٰارِبُونَ اللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الْأَرْضِ فَسٰاداً أَنْ یُقَتَّلُوا أَوْ یُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدِیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلٰافٍ أَوْ یُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ … «1»

و لأمیر المؤمنین أن یحکم بأی ذلک شاء فیهم، قال: فالتفت إلی أبی جعفر علیه السّلام فقال له: ما تقول فیما أجابوا فیه؟ فقال: قد تکلّم هؤلاء الفقهاء و القاضی بما سمع أمیر المؤمنین. قال: و أخبرنی بما عندک. قال:

إنّهم قد أضلّوا فیما أفتوا به و الذی یجب فی ذلک أن ینظر أمیر المؤمنین فی هؤلاء الذین قطعوا الطریق، فإن کانوا أخافوا السبیل فقط و لم یقتلوا أحدا و لم یأخذوا مالا أمر بإیداعهم الحبس. قال: ذلک معنی نفیهم من الأرض بإخافتهم السبیل، و إن کانوا أخافوا السبیل و قتلوا النفس، و أخذوا المال أمر بقطع أیدیهم و أرجلهم من خلاف و صلبهم بعد ذلک.

قال: فکتب إلی العامل بأن یمثّل ذلک فیهم؛ «2»

احمد بن فضل خاقانی، از آل رزین گفت: در جلولا راهزنان، راه را بر حاجیان و دیگر مردم بستند و سپس رفتند. خبر به معتصم رسید. معتصم به کارگزار خود در جلولا نوشت:

در آنجا راه را در دست گیر؛ زیرا کنار گوش امیر المؤمنین راهزنی می‌شود و راهزنان نجات پیدا می‌کنند. اگر آن‌ها را تعقیب و دستگیر کردی که کردی وگرنه دستور می‌دهم هزار تازیانه بخوری و در همان جایی که راهزنی شده به دار آویخته شوی. گفت: کارگزار، آنان را تعقیب و دستگیر کرد و به بند کشید و سپس خبر آن را به معتصم نوشت. معتصم فقیهان و ابن ابی داوود را گردآورد و در حالی که امام جواد- علیه السلام- حاضر بود از ایشان دربارۀ راهزنان دستگیر شده پرسید. گفتند: خداوند حکم ایشان را گفته است: «مجازات کسانی که با خدا و رسولش می‌جنگند و در زمین فساد می‌کنند این است که کشته شوند یا به دار آویخته شوند یا دست و پایشان بر خلاف، بریده شود یا از زمین نفی (تبعید) شوند … »

امیر المؤمنین حق دارد هر قسم را می‌خواهد دربارۀ ایشان اجرا کند. معتصم به امام جواد

______________________________
(1). مائده (5) آیۀ 33.
(2). تفسیر عیّاشی، ج 1، ص 314، ح 91؛ تفسیر برهان (به نقل از: تفسیر عیّاشی)، ج 1، ص 467، ح 16؛ بحار الانوار، ج 76، ص 197، ح 13؛ نک: فیض کاشانی، تفسیر صافی، ج 1، ص 439؛ وسائل الشیعة، ج 18، ص 535، ح 8.