حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 194

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 156

از شش ماه حبس می‌شود؛ تا از مدت تبعید عبد در مورد زنا بیشتر نشود؛ و بعضی گفته‌اند: اندکی کمتر از یک سال زندانی می‌شود، تا از مدت تبعید حرّ در مورد زنا بیشتر نشود. «1»

10. حبس یاری رساننده به راهزنان

اشاره

کسانی که به راهزنان کمک می‌کنند مانند طلیع (دیده‌بان) و ردء (کمک رسان)، حکم آنان بر طبق نظر فقیهان ما، حکم قطّاع الطریق نیست گرچه کارشان حرام است و تعزیر می‌شوند.

آرای فقیهان شیعه

1. محقق حلّی: این حکم برای دیده‌بان و کمک‌رسان ثابت نیست. «2»

2. شیخ محمد حسن نجفی (در شرح کلام محقق- اعلی اللّه مقامه): به دلیل اصل و احتیاط و خارج شدن از مفاد ادلّه [این حکم برای دیده‌بان و کمک‌رسان ثابت نیست]؛ بر خلاف ابو حنیفه که فرقی میان مباشر و غیر مباشر نگذاشته است و فساد قول او واضح است؛ زیرا به غیر مباشر نمی‌توان محارب گفت. آری، اگر ملاک این بود که بشود نام آن را افساد گذاشت حرف خوبی بود؛ در حالی که شما دریافتید که همه فتوا داده‌اند اعتبار محاربه، با تحقق اوصاف مذکور است و اگر چه در ادلّه صریحا نداشت که مفسد در این اوصاف منحصر است، ولی با کمک اتفاق مذکور و سیاق و ملاحظۀ برخی مفاهیم در روایات درمی‌یابیم آنچه اصحاب گفته‌اند صحیح است؛ یعنی ملاک، مصداق محاربه است با اوصافی که ما ذکر کردیم. «3»

طلیع، کسی است که برای راهزنان دیده‌بانی می‌کند و اخبار رفت و آمدها را به ایشان می‌رساند؛ رفت و آمد قافله‌ها و یا مأموران حکومتی را گزارش می‌کند.