حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 213

3. شیخ طوسی: هر کس روی سر انسانی آب داغ بریزد و موی او بریزد و نروید دیۀ کامل بر اوست و اگر رویید و به حالت اوّل برگشت باید ارش [ما به التفاوت] آن را با نظر امام بپردازد و اگر زن بود و مویش درنیامد باید دیۀ آن را بپردازد و اگر درآمد باید مهریۀ او را به اندازۀ مهریۀ زنان هم‌شأن، بپردازد. «1»

4. همو: اگر موی سر، ریش، دو ابرو و مژه‌های دو چشم، رویش خود را از دست بدهند، دیه دارند. در موی سر و ریش، دیۀ کامل است و در موی دو ابرو، پانصد [دینار] و در مژه‌های دو چشم دیه است؛ و در غیر این چهارتا، در همۀ بدن، حکومت [به پرداخت ارش] است … ابو حنیفه می‌گوید: در آن چهار دیه است و تفصیل نداده و در باقی حکومت است؛ و شافعی می‌گوید: در مو اصلا دیه نیست، در همه آن‌ها حکومت است. «2»

5. یحیی بن سعید: کسی که موی زنی را بتراشد مورد ضرب دردناک قرار می‌گیرد و زندانی می‌شود تا موی زن کاملا بروید اگر رویید یا نرویید حکمش چنان است که گذشت. «3»

6. علّامه مجلسی: کسی که موی سر زنی را بکند در حدیث آمده است: مورد ضرب دردناک واقع و زندانی می‌شود. «4»

7. شیخ محمد حسن نجفی: در موی زن دیۀ کامل است و اگر مو رویید دیه‌اش به مقدار مهریۀ زنان هم‌شأن است. در این مسأله خلافی نیست جز اسکافی که تنها در مورد دوم قائل به یک سوم دیه است. این قول نادر و بدون دلیل است، بلکه اجماع- که از غنیة النزوع نقل شده- بر خلاف آن است چنان که در مورد اوّل (عدم رویش موی زن)، یعنی مویی که بدون شک برای زن اهمیت بیشتری نسبت به مرد دارد، خلافی نیست حتی از ناحیۀ اسکافی. تا اینکه می‌گوید: احتمالا، حبس و ضرب به صورت مذکور در این موارد حمل می‌شود بر نوعی تعزیر که با صلاحدید حاکم اجرا می‌شود. «5»

8. سیّد محمد جواد عاملی (پس از نقل روایت): امّا حبس و ضرب، جابری ندارد؛

______________________________
(1). نهایه، ص 764.
(2). خلاف، ج 5، ص 197، مسألۀ 67.
(3). جامع للشرائع، ص 601 و نک: ص 590.
(4). حدود، دیات، قصاص، ص 62.
(5). جواهر الکلام، ج 43، ص 174؛ نک: وسیله، ص 444؛ غنیة النزوع، ص 416؛ شرائع الاسلام، ج 4، ص 261؛ نکت النهایه، ج 3، ص 428؛ تحریر الاحکام، ج 2، ص 259؛ قواعد الاحکام، ج 2، ص 307؛ الروضة البهیه، ج 10، ص 199؛ مسالک الافهام، ج 15، ص 397؛ تحریر الوسیله، ج 2، ص 514؛ مبانی تکملة المنهاج، ج 2، ص 269 و 374؛ ذخیرة الصالحین، ج 8، ص 91؛ ولایة الفقیه، ج 2، ص 501.