حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 290

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 227

نظر نگارنده: خلافی نیست نزد فقیهان امامیه که اجرای حد بر مرتد فطری، بدون درخواست هیچ توبه‌ای، فوری است و مرتد ملی پس از سه روز یا کمتر و یا بیشتر حد بر او جاری می‌شود و لازمۀ مهلت دادن و توبه خواستن، حبس است، گرچه هیچ‌یک از فقیهان ما به حبس تصریح نکرده‌اند.

آرای دیگر مذاهب

11. قاضی ابو یوسف: … بهترین شنیدۀ ما در این مورد- خدا بهتر می‌داند- این است که درخواست توبه از آنان می‌شود اگر توبه کردند [پذیرفته می‌شود] وگرنه گردنشان زده می‌شود، بنابر احادیث مشهور و عقیدۀ فقیهانی که ما آنان را درک کرده‌ایم. «1»

12. موصلی: اگر مسلمان- پناه بر خدا- مرتد شد به زندان می‌افتد آن‌گاه اسلام بر او عرضه و شبهه‌اش برطرف می‌شود، اگر اسلام آورد [پذیرفته می‌شود] وگرنه او را می‌کشند. «2»

13. سمرقندی: مرد مرتد اگر اسلام نیاورد ناچار کشته می‌شود و به بردگی گرفته نمی‌شود؛ ولی مستحب است اوّل اسلام بر او عرضه شود اگر اسلام آورد [کشته نمی‌شود] وگرنه همان ساعت کشته می‌شود؛ زیرا درخواست تأخیر نکرده است؛ امّا اگر خواست، سه روز به او مهلت داده شود تا در کار خویش بنگرد به او مهلت داده می‌شود، ولی بیشتر از این مدت به او مهلت نمی‌دهند، لکن بزرگان ما گفته‌اند: بهتر این است که به او سه روز مهلت بدهند و زندانی شود و اسلام را بر او عرضه کنند اگر امیدی به اسلام او نبود کشته می‌شود.

امّا نوجوان عاقل اگر مرتد شد از نظر ابو حنیفه و محمد ارتداد او مانند اسلام او صحیح است و از نظر ابو یوسف اسلام او صحیح است، ولی ارتداد او صحیح نیست و از نظر شافعی هیچ‌یک صحیح نیست و مسأله معروف است، لکن [نوجوان عاقل مرتد] کشته نمی‌شود و اسلام به او پیشنهاد می‌شود [و در این مدت] زندانی نمی‌شود و کتک نمی‌خورد و اگر در این زمان به بلوغ رسید به زور بر او اسلام عرضه می‌شود و کتک می‌خورد، ولی کشته نمی‌گردد؛ زیرا با این ارتداد، قتل واجب نمی‌شود. «3»

______________________________
(1). خراج، ص 180.
(2). اختیار، ج 4، ص 145.
(3). تحفة الفقهاء، ج 3، ص 308.