حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 328

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 254

کرده است … اگر هشتاد تازیانه خورد و بلافاصله دیگری را قذف کرد، [این بار] پس از حبس، هشتاد تازیانۀ دیگر می‌خورد تا برای او قابل تحمّل باشد. «1»

نظر نگارنده: مشکل است در غیر از مورد نص، حکم به حبس شود چون حبس کیفر است و موجب آن اثبات نشده است. از این رو، ندیده‌ام هیچ‌یک از فقیهان ما به آن فتوا داده باشند، البته مگر اینکه ترس فرار او باشد.

4. سرخسی: اگر مست، مردی را قذف کند، حبس می‌شود تا هوشیار شود سپس برای قذف، حد می‌خورد آن‌گاه زندانی می‌شود تا تحمّل پیدا کند و سپس برای مستی‌اش حد می‌خورد؛ چون حد قذف در واقع حقّ الناس است و مستی او مانع وجوب حد به جهت قذف نمی‌شود و آدم مست هم مورد خطاب است. «2»

5. همو: اگر در روز ماه رمضان خمر نوشید حدّ خمر می‌خورد بعد حبس می‌شود تا برایش قابل تحمّل باشد و آن‌گاه به جهت افطار در ماه رمضان تعزیر می‌شود؛ زیرا شرب خمر باعث حد می‌شود و کسی که حرمت ماه رمضان و روزه را نگه ندارد سزاوار تعزیر می‌شود. ولی چون حد، از تعزیر اقواست ابتدا حد می‌خورد و سپس تعزیر می‌شود و میان آن دو فاصله می‌افتد تا به مرگ او نینجامد. اصل در این حکم حدیث علی- علیه السلام- است که نجاشی حارثی را، که شراب نوشیده بود، نزدش آوردند او را حد زد سپس زندانی‌اش کرد و چون فردا شد از زندان بیرون آورد و بیست تازیانه به او زد و فرمود:

این [بیست تا] برای گستاخی تو در برابر خداوند و افطار در ماه رمضان بود. «3»

6. علاء الدین کاشانی: هرگاه جمع شود قذف، شرب خمر، مستی، زنای غیر احصان و دزدی به این صورت که به شخصی نسبت زنا دهد … سپس او را نزد امام آورند، امام ابتدا حدّ قذف را جاری می‌کند؛ چون قذف از جهتی حقّ اللّه است و از جهتی حقّ الناس، ولی بقیه تنها حقّ الناس هستند پس اوّل حدّ قذف اجرا می‌شود و سپس هرچه حقّ الناس خالص است و در آخر، حق اللّه استیفا می‌شود چون امکان استیفا هست و اجرای هر یک از این حدود، باعث اسقاط دیگر حدود نمی‌شود. امّا وقتی حدّ قذف خورد، زندانی می‌شود تا خوب شود … «4»

______________________________
(1). خراج، ص 166.
(2). مبسوط، ج 24، ص 32.
(3). همان.
(4). بدائع الصنائع، ج 7، ص 63.