حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 350

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 270

زانی از محل خودش به مدت یک سال … و در بحر از علی، زید بن علی، صادق و ناصر در یکی از دو قولش حکایت کرده است که تغریب، حبس به مدت یک سال است. «1»

نظر نگارنده: ندیدم هیچ‌یک از فقیهان ما به حبس زناکار غیر محصن پس از جلد و تغریب او فتوا داده باشد، مگر اینکه حبس از معانی تغریب و نفی باشد چنان که از ابن زهره در غنیه نقل شده است؛ ولی بسیاری از اهل سنّت، قائل به حبس هستند که به برخی اشاره کردیم.

7. حبس مردی که زنی را نگه دارد تا دیگری با او زنا کند

شافعی گفته است: آیا مردی که زنی را نگه‌دارد تا مردی با او زنا کند آیا هر دو حد می‌خورند یا آن که کار را انجام داده؟ و اگر هر دو محصن باشند هر دو رجم می‌شوند … ؟

تا اینکه گفته است: حد اجرا نمی‌شود مگر بر فاعل و کشته نمی‌شود مگر قاتل، ولی دیگری را باید، تأدیب و زندانی کرد. «2»

نظر نگارنده: هیچ‌یک از فقیهان ما و فقیهان اهل سنّت غیر از شافعی متعرّض این فرع نشده است و در این مورد روایتی هم ندیدم. شاید وجه و دلیل این کار از نظر شافعی این باشد که حاکم شرع لازم است مرتکب کار حرام را تأدیب کند و یکی از راه‌های تأدیب، زندان است، ولی اشکالش در این است که ایشان حبس را عطف به تعزیر کرده است [چون می‌رساند که هم تأدیب شود و هم حبس شود]. شاید گفته شود: وجه آن این است که ممسک بر زنا را با ممسک برای قتل قیاس کرده است و این بر مبنای اهل سنّت درست است، ولی از نظر ما صغرا و کبرای این قیاس مردود است.