حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 353

ب) بعضی معتقدند مؤلفش ناشناخته است. این نظر حرّ عاملی، تحفة الابرار، فصول، روضات الجنات و آیة اللّه خوئی است. ایشان می‌گویند: این کتاب بسیار ضعیف است، بلکه احتمال دارد تألیف یکی از علما باشد.

ج) این کتاب نامۀ علی بن موسی بن بابویه قمی به پسرش است. این قول صاحب ریاض العلماء است. این رأی را از استادش و سیّد قزوینی نقل می‌کند.

د) آن، همان کتاب تکلیف محمد بن علی شلمغانی است. این نظر سیّد حسن صدر است و در این مورد کتابی به نام فصل القضاء فی الکتاب المشتهر بفقه الرضا نوشته است. نک: مستدرک الوسائل، «خاتمه» (چاپ جدید)، ج 1، ص 230؛ مکاسب (چاپ جدید)، ج 1، ص 51؛ معتمد، ج 2، ص 170.

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 272

آرای فقیهان شیعه

1. شیخ مفید: اگر بینه قائم شد کسی میان زنان و مردان و نوجوانان برای فسق و فجور جمع می‌کند، بر حاکم است که او را 75 تازیانه زند و سرش را بتراشد و در شهری که این کار را می‌کند بگرداند … اگر این شخص تازیانه خورده دوباره دست به این کار زد مانند دفعۀ اوّل تازیانه می‌خورد و از شهری که در آن است به جای دیگر تبعید می‌شود. «1»

2. سیّد مرتضی: از چیزهایی که فقط امامیه گفته‌اند این است که هر کس در مورد او بینه قائم شد که جمع میان زنان و مردان یا مردان و نوجوانان برای گناه می‌کند، واجب است 75 تازیانه بخورد و سرش را بتراشند و در شهری که مرتکب این کار می‌شود بگردانند. «2»

3. شیخ طوسی: اگر دو شاهد، علیه جمع کنندۀ میان زنان و مردان و نوجوانان برای معصیت شهادت دادند یا خودش به آن اقرار کرد، واجب است سه چهارم حدّ زانی، یعنی 75 تازیانه بخورد و سرش تراشیده شود و در شهر او را بگردانند. سپس از شهری که در آن چنین کاری کرده به شهری دیگر تبعید می‌شود و اگر زن چنین کاری انجام داد فقط به مقدار مرد تازیانه می‌خورد ولی دور شهر گرداندن و تراشیدن سر و تبعید، در مورد او اجرا نمی‌شود. «3»

4. ابو الصلاح حلبی: … در این مورد 75 تازیانه می‌خورد، سر مرد تراشیده و در شهر گردانده می‌شود. «4»