حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 375

ابو بصیر گفت: شنیدم از امام صادق- علیه السلام- که می‌فرمود: اگر مرد زن خود را ایلاء کند؛ یعنی بگوید: سوگند به خدا که با تو همبستر نشوم چنین و چنان؛ یا بگوید:

سوگند به خدا که تو را به خشم آورم! آن‌گاه به خشمش آورد و چهار ماه او را در انتظار بگذارد. پس اگر رجوع کرد و رجوع به این است که با زنش مصالحه می‌کند [که مشکل حل می‌شود] یا در این موقع طلاق می‌دهد و تا توقیف نشده طلاق میان آن دو واقع نمی‌شود.

اگر پس از چهار ماه باشد زندانی می‌شود تا رجوع کند یا طلاق دهد.

7. و اعلم- یرحمک اللّه- أنّ الإیلاء أن یحلف أن لا یجامع امرأته، فله إلی أن یذهب أربعة أشهر، فإن فاء بعد ذلک و هو أن یرجع إلی الجماع، فهی امرأته و علیه کفّارة الیمین، و إن أبی أن یجامع بعد أربعة أشهر، قیل له: طلّق، فإن فعل، و إلّا حبس فی حظیرة من قصب، و شدّد علیه فی المأکل و المشرب حتی یطلّق؛ «1»

بدان- خدا تو را رحمت کناد- ایلاء این است که مرد سوگند بخورد با زنش همبستر نشود در این صورت چهار ماه که گذشت اگر رجوع کرد؛ یعنی حاضر شد همبستر شود آن زن همسر اوست و کفّارۀ قسم باید بدهد، ولی اگر پس از چهار ماه از همبستری امتناع ورزید به او گفته می‌شود: طلاق بده. وگرنه در اتاقکی از نی زندانی می‌شود و در خوردن و آشامیدن بر او سخت می‌گیرند تا طلاق دهد.

8. حدّثنی زید بن علی، عن أبیه، عن جدّه، عن علی- رضی اللّه عنهم- أنّه کان یوقف المولی بعد الأربعة الأشهر، فیقول: إمّا أن تفی‌ء، و إمّا أن تعزم الطلاق، فإن عزم للطلاق کانت تطلیقة واحدة؛ «2»

علی «مولی» را پس از چهار ماه توقیف می‌کرد و می‌گفت: یا رجوع می‌کنی یا طلاق می‌دهی. اگر تصمیم به طلاق می‌گرفت یک طلاقه شمرده می‌شد (نه طلاق بائن).

9. حدّثنا أبو بکر النیسابوری، حدّثنا علی بن حرب، حدّثنا سفیان بن عیینة، عن الشیبانی، عن الشعبی، عن عمرو بن سلمة بن حرب: إنّ علیّا کان یوقف المولی بعد أربعة أشهر حتی یفی‌ء أو یطلّق؛ «3»

______________________________
(1). فقه الرضا، ص 248، باب 35؛ بحار الانوار (به نقل از: فقه الرضا)، ج 101، ص 170، ح 5؛ مستدرک الوسائل، ج 15، ص 403، ح 4.
(2). مسند زید، ص 296.
(3). مؤتلف و مختلف، ج 2، ص 714؛ سنن دارقطنی، ج 4، ص 61، ح 147؛ نک: بحار الانوار، ج 101، ص 170؛ مستدرک الوسائل، ج 15، ص 403؛ سنن الکبری، ج 7، ص 376؛ مسند شافعی، ج 8، ص 426؛ اختلاف العلماء، ص 183؛ نیل الاوطار، ج 6، ص 256؛ مصنّف عبد الرزاق، ج 6، ص 457.