حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 376

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 289

علی «مولی» را پس از چهار ماه توقیف می‌کرد تا رجوع کند یا طلاق دهد.

10. أخبرنا القاضی أبو بکر أحمد بن الحسن الحرشی، حدّثنا أبو العباس محمد بن یعقوب الأصم، أخبرنا الربیع بن سلیمان، أخبرنا الشافعی، أخبرنا ابن عیینة، عن أبی إسحاق الشیبانی، عن الشعبی، عن عمرو بن سلمة، قال: شهدت علیا أوقف المولی؛ «1»

عمرو بن سلمه روایت کرده که علی را دیدم که ایلاءکننده را بازداشت کرد.

آرای فقیهان شیعه

1. شیخ صدوق: ایلاء، یعنی مرد به زنش بگوید: به خدا سوگند! تو را خشمگین خواهم کرد و تا فلان وقت با تو همبستر نمی‌شوم. در این صورت چهار ماه که گذشت اگر بازگشت- یعنی با زنش مصالحه کرد و همبستر شد- خداوند آمرزنده و مهربان است و اگر از جماع امتناع ورزید، به او گفته می‌شود طلاق بده؛ اگر داد [مشکلی نیست] وگرنه در اتاقکی از نی زندانی می‌شود و در خوردن و آشامیدن در تنگنا قرار می‌گیرد تا طلاق دهد. «2»

2. شیخ طوسی: ایلاء در لغت عبارت است از: قسم خوردن برای هر چیزی و در شرع در مورد خاصّی استعمال شده که مرد سوگند بخورد با زنش همبستر نشود … تا اینکه می‌گوید: اگر طلاق داد سخنی نیست و اگر از طلاق امتناع ورزید و وقت‌گذرانی کرد، از نظر ما، حاکم وی را زندانی می‌کند و به او فشار می‌آورد تا رجوع کند یا طلاق دهد و کسی نمی‌تواند او را طلاق بدهد. برخی گفته‌اند: طلاق می‌دهد و بعضی گفته‌اند: با انقضای عدّه، طلاق خود به خود واقع می‌شود. «3»

3. همو: اگر پس از چهار ماه از رجوع و طلاق امتناع ورزید و وقت‌گذرانی کرد جایز نیست [حاکم] طلاق دهد، ولی سخت‌گیری و زندانی‌اش می‌کند تا زن را طلاق دهد یا رجوع کند و حاکم نمی‌تواند خود، طلاق را اجرا کند. «4»