حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 412

2. شهید ثانی: قول محقق حلّی: «إذا ادّعی العبد العتق …؛ اگر بنده‌ای ادعای آزاد بودن کند» امّا در صورتی که یک شاهد اقامه کند پیش از قسم، کامل نبودن [بینه] روشن‌تر

______________________________
(1). تفریع، ج 2 فصل 69، ص 106 و نک: فصل 684، ص 105.
(2). مسالک الافهام، ج 9، ص 186.
(3). مبسوط، ج 8، ص 254.
(4). همان.

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 314

است، چون می‌توانست با سوگند اثبات حق کند، ولی این کار را انجام نداده است. پس جایی برای زندان کردن پیش از ثبوت حق وجود ندارد. اینکه مصنّف، شاهد را مقیّد به «مال» کرد به جهت این است که مورد از جاهایی باشد که بتوان با قسم آن را اثبات معجّل کرد تا در قوّۀ بینۀ کامل باشد. پس اگر حق از مواردی باشد که جز با دو شاهد اثبات نمی‌شود؛ مانند طلاق، حبس نمی‌شود؛ چون در این صورت بینه کامل نیست. شیخ این چنین گفته و البته احتمال حبس را هم داده است. گفته شده: اگر حاکم صلاح دانست جایز است حبس کند که اشکالی ندارد؛ چون این مسأله‌ای اجتهادی است و به نظر حاکم بستگی دارد. «1»

8. حبس آزاردهندۀ زن خویش

گاهی گفته می‌شود: حاکم کسی را که زنش را آزار می‌دهد، حبس می‌کند، بلکه علاوه بر حبس، شکنجه هم می‌دهد، ولی این سخن مبنی بر این است که حاکم ولایت مطلقه داشته باشد و این مورد را هم فراگیرد.