حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 415

شرح ابن ابی الحدید، ج 16، ص 31؛ اغانی، ج 21، ص 28.

(2). دعائم الاسلام، ج 1، ص 398؛ مستدرک الوسائل (به نقل از: دعائم الاسلام)، ج 11، ص 98، ح 2 و ج 18، ص 197، ح 1.

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 317

امام باقر- علیه السلام- فرمود: … جاسوس و دیده‌بان هرگاه دستگیر شوند، کشته می‌شوند. از اهل بیت چنین به ما رسیده است.

________________________________________

طبسی، نجم الدین، حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، در یک جلد، بوستان کتاب، قم - ایران، اول، ه ق حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام؛ ص: 317

3. سورة الممتحنة: بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ* یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لٰا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیٰاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّةِ … «1» نزلت فی حاطب بن أبی بلتعة … و کان سبب ذلک أنّ حاطب، کان قد أسلم و هاجر إلی المدینة و کان عیاله بمکّة و کانت قریش تخاف أن یغزوهم رسول اللّه فصاروا إلی عیال حاطب و سألوهم: أن یکتبوا إلی حاطب، یسألوه عن خبر محمد رسول اللّه و هل یرید أن یغزو مکّة؟ فکتبوا إلی حاطب یسألونه عن ذلک، فکتب إلیهم حاطب، أنّ رسول اللّه یرید ذلک و دفع الکتاب إلی امرأة تسمّی صفیّة، فوضعته فی قرنها [أی الذؤابة] و مرّت فنزل جبرئیل علیه السّلام علی رسول اللّه فأخبره بذلک، فبعث رسول اللّه أمیر المؤمنین علیه السّلام و الزبیر فی طلبها، فلحقوها فقال لها أمیر المؤمنین علیه السّلام: أین الکتاب؟ فقالت: ما معی. ففتّشوها فلم یجدوا معها شیئا. فقال الزبیر: ما نری معها شیئا. فقال أمیر المؤمنین: و اللّه! ما کذّبنا رسول اللّه و لا کذّب رسول اللّه علی جبرئیل علیه السّلام و لا کذّب جبرئیل علی اللّه- جلّ ثناؤه- و اللّه! لتظهرنّ لی الکتاب، أو لأوردنّ رأسک إلی رسول اللّه. فقالت: تنحیّا حتی أخرجه، فأخرجت الکتاب من قرنها، فأخذه أمیر المؤمنین علیه السّلام و جاء به إلی رسول اللّه فقال رسول اللّه: یا حاطب! ما هذا؟ فقال حاطب: و اللّه! یا رسول اللّه ما نافقت و لا غیّرت و لا بدّلت و إنّی أشهد أن لا إله إلّا اللّه و أنّک رسول اللّه حقّا، و لکن أهلی و عیالی کتبوا إلیّ بحسن صنیع قریش إلیهم فأحببت أن أجازی قریشا بحسن معاشرتهم، فأنزل اللّه- جل ثناؤه- علی رسول اللّه: یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا … الآیة؛ «2»

«به نام خداوند رحمتگر مهربان* ای کسانی که ایمان آورده‌اید، دشمن من و دشمن خودتان را به دوستی برمگیرید [به طوری] که با آن‌ها اظهار دوستی کنید … » این آیه دربارۀ حاطب بن أبی بلتعه نازل شده است … و شأن نزول آن این است که حاطب اسلام آورد و به مدینه هجرت کرد و خانواده او در مکه بود. قریش که می‌ترسیدند پیامبر به جنگ ایشان بیاید پیش خانوادۀ حاطب رفتند و از آنان خواستند به حاطب نامه بنویسند و کسب خبر کنند که آیا پیامبر قصد جنگ با مکیان را دارد؟ آنان هم به حاطب نامه نوشتند و از او در این باره

______________________________
(1). ممتحنه (60) آیات 1- 2.
(2). تفسیر قمی، ج 2، ص 361؛ نور الثقلین (به نقل از: تفسیر قمی)، ج 5، ص 299، ح 3؛ برهان، ج 4، ص 323، ح 1؛ تفسیر صافی، ج 5، ص 160. در تفسیر برهان فعل به صورت تثنیه آمده است و در تفاسیر دیگر- به جز تفسیر صافی تنها در کلمۀ «فلحقاها» و «تنحیّا» و در تفسیر قمی و نور الثقلین تنها «تنحیّا» - به صورت جمع آمده است و ظاهرا ضمیر جمع نادرست است؛ زیرا دو نفر، یعنی حضرت امیر- علیه السلام- و زبیر در تعقیب آن زن رفته بودند. «مترجم».