حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 440

نظر نگارنده: روشن شد باغی به مسلمانی گفته می‌شود که بر ضد امام عادل بشورد، محارب باشد یا نباشد، و محارب به کسی گفته می‌شود که با امام عادل یا مسلمانان بجنگد مسلمان باشد یا کافر.

روایات

1. و فی شرح الأخبار لصاحب الدعائم: عن موسی بن طلحة بن عبید اللّه، و کان فیمن أسر یوم الجمل و حبس مع من حبس من الأساری بالبصرة، فقال: کنت فی سجن علی علیه السّلام بالبصرة، حتی سمعت المنادی ینادی: أین موسی بن طلحة بن عبید اللّه؟ قال: فاسترجعت و استرجع أهل السجن و قالوا:

یقتلک. فأخرجنی إلیه. فلما وقفت بین یدیه، قال لی: یا موسی! قلت: لبّیک یا أمیر المؤمنین! قال، قل:

أستغفر اللّه! قلت: أستغفر اللّه و أتوب إلیه، ثلاث مرّات. فقال لمن کان معی من رسله: خلّوا عنه. و قال لی: اذهب حیث شئت؛ و ما وجدت لک فی عسکرنا من سلاح، أو کراع فخذه، و اتّق اللّه فیما تستقبله من أمرک و اجلس فی بیتک فشکرت و انصرفت.

و کان علی علیه السّلام قد أغنم أصحابه ما أجلب به أهل البصرة إلی قتاله [أی أتوا به فی عسکرهم] و لم یعرض لشی‌ء و غیر ذلک لورثتهم، و خمس ما أغنمه مما أجلبوا به علیه، فجرت أیضا بذلک السنة؛ «2»

صاحب دعائم الاسلام گوید: از موسی بن طلحة بن عبید اللّه، که خود از کسانی که روز جمل اسیر شده و با اسیران در بصره زندانی بود، نقل است که، من در زندان امام علی

نهان داشتند اظهار می‌کنند و می‌گویند: خدا و رسولش درست گفتند». جمل، ص 30، جواهر الکلام، ج 21، ص 338؛ دعائم الاسلام، ج 1، ص 388.

چاره‌ای نیست که بگوییم: مقصود از کفرشان- به دلیل تأویل- کفر (ارتداد) ملی است نه کفر ردّه (ارتداد) از شرع، با اینکه فی الجمله اظهار اسلام می‌کردند و لذا از زمرۀ مسلمین آنان را خارج نکردند. الاسلام و مبدأ المقابلة بالمثل، ص 64؛ نک: معالم المدرستین، ج 2، ص 68.