حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 453

را توقیف کردند. رسول اکرم به آن مرد- که بسته شده بود- گذر کرد. مرد صدا زد: محمد! محمد! پیامبر رو به او کرد. مرد گفت: برای چه من محبوسم؟ برای چه شتر سواری حجاج توقیف می‌شود؟ پیامبر فرمود: به جهت جرم بنی عامر، هم‌پیمانان تو- بنی عامر از هم‌پیمانان ثقیف بودند. پیامبر گذشت. باز صدا زد: ای محمد! پیامبر جواب داد. مرد گفت: من مسلمانم. پیامبر فرمود: اگر تو این حرف را با اراده زده‌ای، کاملا رستگار شده‌ای.

پیامبر حرکت کرد باز او را صدا زد. پیامبر پیش او آمد. مرد گفت: من گرسنه‌ام به من غذا بده. پیامبر فرمود: این هم خواستۀ تو و دستور داد به او غذا دهند. سپس پیامبر او را در مقابل دو یار اسیرش آزاد کرد.

2. فی قصّة سریّة عبد اللّه بن حجش: و قبض رسول اللّه: العیر و الأسیرین بعثت إلیه قریش فی فداء عثمان بن عبد اللّه و الحکم بن کیسان، فقال رسول اللّه: لا نفدیکموها حتی یقدم صاحبانا [یعنی سعد بن أبی وقّاص و عتبة بن غزوان] فإنّا نخشاکم علیهما. فإن تقتلوهما نقتل صاحبیکم. فقدم سعد و عتبة فأفداهما رسول اللّه منهم؛ «1»

در ماجرای سریۀ عبد اللّه بن حجش: پیامبر کاروان و دو اسیری را که قریش برای پیامبر در مقابل عثمان بن عبد اللّه و حکم بن کیسان فرستاده بودند، گرفت. پیامبر فرمود: ما شما را آزاد نمی‌سازیم مگر اینکه دو یار ما (یعنی سعد بن ابی وقّاص و عتبة بن غزوان) بیایند؛ چرا که ما بر جان آن دو ترسانیم. اگر آن دو را بکشید، دو یار شما را می‌کشیم. آن‌گاه سعد و عتبه آمدند و پیامبر در مقابل، آن دو را آزاد ساخت.

واقدی گفته است: دو اسیر را حبس کرد. «2»

آرای فقیهان

1. علّامه حلّی: … اگر هر یک از دو گروه، از دیگری اسیر بگیرد، جایز است مبادلۀ اسیران اهل عدل با اسیران اهل بغی. اگر اهل بغی از معاوضۀ اسیران سرباز زدند و آنان را حبس کردند اهل عدل می‌توانند اسیران آن‌ها را حبس کنند تا باعث آزادی‌شان شوند. بعضی از عامّه گفته‌اند: جایز نیست؛ زیرا گناه حبس کردن اسیران اهل عدل از آن دیگران است و

______________________________
(1). اقضیة رسول اللّه، ص 6.
(2). مغازی، ج 1، ص 16.