حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 457

نظر نگارنده: اضافه بر این‌ها در اینجا دو اصل تعارض دارند: یکی اصل عدم بلوغ و دیگری اصل عدم تداوی، و اصل اوّل ترجیح دارد؛ زیرا عدم بلوغ شبهه‌ای است که به واسطۀ آن، قتل دفع می‌شود. بنابراین، وجهی برای حبس وجود ندارد خصوصا بنابر قول به پذیرش سخن او بدون قسم، چنان که شهید در دروس بدان اشاره کرده است و … دیگر اینکه ما کسی را ندیدیم که فتوای به حبس دهد. آری، علّامه در قواعد الاحکام آن را احتمال داده است پس از اینکه فتوای به خلاف آن داده است و بسیاری از فتاوایی که ما آوردیم حبس در آن نبود، مگر اینکه گفته شود: در آن مدت آزمایش و امتحان صحت حرف او، حبس می‌شود.

6. حبس خودداری کنندگان از پرداخت جزیه

ابو یوسف: اهل ذمّه برای گرفتن جزیه از آنان، زده نمی‌شوند و در آفتاب و غیر آن

______________________________
(1). تحریر الاحکام، ج 2، ص 191.
(2). دروس، ج 2، ص 33.
(3). قضاء، ص 93.

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 350

نگه‌داشته نمی‌شوند و چیز ناراحت کننده‌ای روی بدن آن‌ها گذاشته نمی‌شود، بلکه با آنان مدارا می‌شود و حبس می‌شوند تا آن چه تعهّد کرده‌اند، بپردازند و از حبس آزاد نمی‌شوند تا جزیه را کامل پرداخت کنند. «1»

نظر نگارنده: در مقابل، قول دیگری وجود دارد و آن این است که عدم پرداخت جزیه، آنان را از ذمّی بودن، خارج و به محارب تبدیل می‌کند به ویژه در موردی که در عقد، جزیه شرط شده باشد، بلکه برخی از فقیهان «2» تصریح کرده‌اند که نزد امامیه، خلافی در آن نیست.