حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 465

4. فاضل مقداد: محاربه با خدا و رسول، همان محاربه با مسلمانان است. خداوند محاربه با ایشان را محاربه با خدا و رسول دانسته تا مسأله را خیلی مهم قلمداد کند. معنای لغوی حرب، سلب (ربودن) است می‌گویند: «حرب الرجل ماله؛ یعنی مالش ربوده شد» و شخص مالباخته را «محروب» و «حریب» می‌گویند. در نزد فقیهان محارب هر کسی است که سلاح بکشد برای ترساندن مردم، چه در خشکی باشد و چه در دریا، روز باشد یا شب، ضعیف باشد یا قوی، متهم باشد یا نه، مرد باشد یا زن. قاطع طریق (راهزن) و مهاجم به مال و ناموس هم حکم محارب را دارد. «2»

آرای فقیهان شیعه (قائل به حبس)

1. شیخ طوسی: … حکم محارب این است که اگر امام به او دست یافت تعزیرش کند و تعزیر این است که از شهر خودش تبعید شود و در جای دیگر حبس شود. در میان اهل سنّت هم کسانی هستند که می‌گویند: در غیر شهر خودش حبس می‌شود و این مذهب ماست جز اینکه اصحاب ما روایت کرده‌اند که محارب در شهر خودش نباید بماند. «3»

2. ابو الصلاح حلبی: … اگر در محاربه‌شان، قتل انجام داده باشند، ولی مال نگرفته باشند [امام می‌تواند] آنان را بکشد … و اگر قتلی نکرده و مالی نگرفته باشند، آنان را از زمین با حبس یا از شهری به شهر دیگر فرستادن نفی می‌کند تا ایمان بیاورند یا از آنان گذشت کند. «4»

3. ابن زهره: اسیران غیر از آنان که ذکر شد از کسانی که مسلحانه به گرفتن اموال دست زده‌اند اگر کشته‌اند و مالی نگرفته‌اند کشته می‌شوند و اگر با کشتن، مال را گرفته‌اند، بعد از کشته شدن، مصلوب می‌شوند و اگر تنها مال را دزدیده‌اند، دست و پایشان از جهت خلاف هم بریده می‌شود و اگر نکشته‌اند و مالی نربوده‌اند، با حبس شدن یا از شهری به

______________________________
(1). همان.
(2). کنز العرفان، ج 2، ص 352.
(3). مبسوط، ج 8، ص 47؛ جواهر الکلام (به نقل از: مبسوط)، ج 41، ص 593 چنین دارد: «لا یحبس فی غیره و هذا هو مذهبنا؛ در غیر آن شهر حبس نمی‌شود و این مذهب ماست».
(4). کافی فی الفقه، ص 252.