حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 503

آرای دیگر مذاهب

24. مدوّنة الکبری: گفتم: به عقیدۀ شما، آیا مالک کسی را برای بدهی به حبس محکوم می‌کرد؟ گفت: مالک بن انس می‌گوید: اگر برای قاضی مماطلۀ بدهکار آشکار شود، او را حبس می‌کند. گفتم: نظر مالک در مورد مماطله چیست؟ گفت: مالک می‌گوید: وقتی مالی داشته باشد یا نزد او باشد و سلطان او را متهم کند که آن مال را پنهان کرده است. مالک می‌گوید: یا مثل این تاجران که اموال مردم را می‌گیرند و تصاحب می‌کنند و بعد می‌گویند: از دستمان رفت، و جز گفتۀ آنان هیچ چیز دیگری بر آن دلالت نمی‌کند، در حالی که آنان در جای خود قرار دارند، نه سرقتی در اموال آنان انجام شده، نه خانه‌شان آتش گرفته و نه بلا و مصیبتی بر آنان واقع شده است؛ ولی اموال مردم را تصاحب می‌کنند و ادّعای از بین رفتن آن را می‌کنند؛ اینان حبس می‌شوند تا حقوق مردم را بپردازند.

گفتم: آیا به نظر مالک حبس اینان حد و میزان معیّنی دارد؟ گفت: خیر، به نظر مالک حبس این افراد حدّ معیّنی ندارد، بلکه حبس دائم می‌شوند تا یا حقوق مردم را بپردازند و یا برای قاضی آشکار شود که مالی ندارند. اگر برای قاضی روشن شد که مالی ندارند، آنان را از زندان خارج می‌کند و حبس آنان را ادامه نمی‌دهد. «4»

25. نووی: ابو حنیفه می‌گوید: محجور نمی‌شود و مالش فروخته نمی‌شود، بلکه او را به حبس می‌افکند تا بدهی خود را بپردازد. «5»

______________________________
(1). وسائل الشیعة، ج 13، ص 94، ح 3.
(2). ذخیرة الصالحین (خطی)، ج 5، ص 131.
(3). مهذّب الاحکام، ج 27، ص 86.
(4). ج 5، ص 205.
(5). نک: مجموع، ج 13، ص 279؛ خلاف، ج 3، ص 268، مسألۀ 9؛ نک: نیل الاوطار، ج 5، ص 241 و 245؛ مبسوط، ج 24، ص 164؛ فتح العزیر، ج 10، ص 196؛ مغنی، ج 4، ص 529.