حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 607

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 478

از اینکه، درخواست پذیرفته می‌شود و مدّعی علیه محبوس می‌شود و این فتوا اقتضای مذهب است که در تصحیح آن را صحیح دانسته و در وجیز و غیره بدان اظهار جزم و یقین شده است. و در محرّر، نظم، رعایتین، حاوی الصغیر، فروع و غیره، بر دیگری مقدّم داشته شده است. در هدایه و مذهب می‌گوید: احتمال دارد حبس شود و به همین مقدار اکتفا می‌شود. در خلاصه می‌گوید: احتمال حبس او وجود دارد و به همین اندازه اکتفا می‌شود. امّا وجه دوم اینکه: حبس نمی‌شود. گفته شده: فقط به جهت مال حبس می‌شود. این را در رعایه هم ذکر کرده است. «1»

مدت حبس

اشاره

پس از مباحث گذشته، اکنون نوبت آن رسیده است که ببینیم بر فرض پذیرفتن قول به حبس، مدت آن چقدر خواهد بود؟ از شیخ طوسی نقل شده که او را تا زمان اثبات عدالت دو شاهد یا اثبات عدم عدالت آنان در حبس نگاه می‌دارند. بعضی از فقیهان اهل سنّت نیز همین نظر را مطرح کرده‌اند.

آرای فقیهان شیعه

1. شیخ طوسی: … اگر دو شاهد آورد، ولی عدالت آنان معلوم نبود و گفت: او را برای من حبس کن تا عدالت شاهدان روشن شود، در این صورت او را حبس می‌کنیم و در هر موردی که به جهت شهادت دو شاهد کسی حبس شود، در حبس باقی می‌ماند تا عدالت یا عدم عدالت آن دو روشن و معلوم شود. «2»

آرای دیگر مذاهب

1. ابن قدامه: قاضی می‌گوید: هرگاه کسی به جهت شهادت دو شاهد حبس شود، حبس او تا زمان اثبات عدالت یا فسق شاهدان ادامه می‌یابد. هرگاه کسی به دلیل شهادت یک شاهد حبس شود به مدّعی گفته می‌شود: اگر تا سه روز شاهد دیگر را معرفی کردی استماع می‌شود وگرنه او را آزاد خواهیم ساخت. «3»

______________________________
(1). انصاف، ج 11، ص 292 و نک: ص 217.
(2). مبسوط، ج 8، ص 255.
(3). مغنی، ج 9، ص 328.