حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 62

اجماع شده کما اینکه از شهید ثانی حکایت شده است و روایت صحیحی بر این مطلب هست و بسیاری از اصحاب به آن عمل کرده‌اند، چنان که صاحب جواهر بدان تصریح کرده است. امّا فقیهان دیگر مذاهب در این مورد اختلاف دارند: بعضی قائلند: تنها دستوردهنده کشته می‌شود. بعضی دیگر گفته‌اند: تنها قاتل را می‌کشند. گروهی معتقدند: هر دو (دستوردهنده و قاتل) را به قتل می‌رسانند. گروهی دیگر قائلند: هیچ‌یک را نمی‌کشند و تنها دستوردهنده را تعزیر می‌کنند.

روایات

1. محمد بن یحیی، عن أحمد بن محمد، وعدة من أصحابنا، عن سهل بن زیاد جمیعا، عن ابن محبوب، عن ابن رئاب، عن زرارة، عن أبی جعفر علیه السّلام فی رجل أمر رجلا بقتل رجل فقتله؟ فقال:

یقتل به الذی قتله، و یحبس الآمر بقتله فی السجن، حتی یموت؛ «1»

از امام باقر- علیه السلام- در مورد کسی که دیگری را به کشتن شخص سومی فرمان داده و او نیز آن شخص را کشت، پرسیده شد، فرمود: قاتل کشته می‌شود و دستوردهنده آن قدر در زندان می‌ماند تا بمیرد.

شیخ طوسی در تهذیب الاحکام به اسنادش از احمد بن محمد از ابن محبوب مثل آن را روایت کرده است. «2»

صدوق به اسناد خودش از ابن محبوب مثل آن روایت را نقل کرده جز اینکه در آنجا دارد: «أمر رجلا حرّا؛ مرد آزادی را فرمان داد». «3»

مجلسی گفته است: روایت صحیح است و عالمان امامیه در مورد هر دو، حکم قطعی داده‌اند. «4»

2. روینا عن سلیمان بن موسی قال: لو أمر رجل عبدا له، فقتل رجلا لم یقتل الآمر و لکن یدیه «5» و یعاقب و یحبس. فإن أمر حرّا؛ فإنّ الحر إن شاء أطاعه و إن شاء لا، فلا یقتل الآمر؛ «6»

______________________________
(1). کافی، ج 7، ص 275، ح 1؛ وسائل الشیعة (به نقل از: کافی)، ج 19، ص 32، ح 1.
(2). تهذیب الاحکام، ج 10، ص 219، ح 11؛ استبصار، ج 4، ص 283، ح 1.
(3). من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 81، ح 17.
(4). مرآة العقول، ج 24، ص 35.
(5). «أی یؤدی الدیة؛ یعنی دیه را می‌پردازد».
(6). محلّی، ج 10، ص 508.