حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 633

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 499

این روایت را شیخ صدوق در من لا یحضره الفقیه آورده است. «1»

فیروزآبادی گفته است: رایه: قلاده‌ای که در گردن بندۀ فراری افکنده می‌شود. «2»

16. حبس بندۀ فراری

اشاره

بحثی نیست که فرار بنده حرام است و در این باره روایاتی وارد شده است و تدبیر (قرار آزادی عبد پس از وفات مولا) هم به واسطۀ فرار عبد باطل می‌شود و در صورت ترس از فرار جایز است او را ببندند که روایات آن خواهد آمد. ولی سخن در این است که آیا جایز است حاکم او را برای مجازات یا برای حفظ او از این جنبه که مالیت دارد حبس کند؟ ظاهر کلام شیخ طوسی این است که امر او به نظر حاکم بستگی دارد؛ می‌تواند او را بفروشد و می‌تواند حفظ کند در نتیجه برای حفظ، حبس می‌شود و از برخی دیدگاه‌ها برمی‌آید که حبس برای عقوبت اوست و احتمال دارد حبس برای هر دو جهت باشد: مالیت او حفظ شود و عقوبتی برای ارتکاب حرام باشد، ولی هیچ‌یک از امامیه به حبس فتوا نداده است و احتمال دارد کسی که می‌گوید: حبس می‌شود به جهت حفظ خود او باشد، ولی در اینجا این سؤال پیش می‌آید که چه فرقی میان او و یک عبد گم‌شده است که حکم فقط به عبد فراری تعلّق گرفته است؟

روایات