حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام صفحه 768

حقوق زندانی و موارد زندان در اسلام، ص: 607

ولی ما دلیلی اطمینان‌بخش برای آن نیافتیم بلکه علّامه حلّی در تحریر الاحکام «1» و ابن قدامه، جواز آن را نفی کرده‌اند.

آیة اللّه گلپایگانی: پس گفت: دلیلی بر تعزیر مالی نیست. «2»

استدلال برای این مسأله به این روایت که می‌گوید: علی- علیه السلام- گندم احتکار شده را آتش زد «3»، صحیح نیست؛ زیرا مأخذ آن ضعیف است و در کتاب‌های حدیث و فقهی ما نیامده است و روایاتی که می‌گوید: کسی که با همسر خود در ابتدای حیض، همبستر شود، واجب است یک دینار بدهد بر فرض پذیرفتن وجوبش، کفّاره است نه تعزیر مالی وگرنه باید به کفّاره‌های حج، روزه، شکستن نذر و قسم، ظهار، ایلاء، قتل، بریدن و کندن مو از سوی زن، ایجاد خراش به صورت، پاره کردن پیراهن در مرگ فرزند و زن، ازدواج با زنی که در عدّه «4» است و … باید به همۀ این‌ها بتوان تعزیر گفت، در حالی که چنین چیزی نیست. البته ادلۀ دیگری نیز اقامه کرده‌اند؛ مانند اطلاقات ادلۀ تعزیر، و اینکه حکمت و غرض از تعزیر جلوگیری از گناه است و گاهی متوقف بر تعزیرات مالی است.

و مانند تهدید پیامبر به سوزانیده خانه‌های کسانی که در نماز جماعت حاضر نمی‌شوند و روایاتی که در ذبح و سوزانیدن حیوان موطوئۀ انسان وارد شده و روایاتی که در تعزیر مالی کسانی که میوه سرقت کرده بودند. «5» و روایاتی که دربارۀ غرامت از قاتل عبد وارد شده است. «6» البته تمامی این ادله مورد مناقشه است و بحث دربارۀ آن را به محل خود وامی‌گذاریم.

امام خمینی- رحمه اللّه- بدین مسأله متعرّض شده است در جواب این سؤال که آیا حاکم اگر مصلحت بداند می‌تواند از باب اینکه عقوبت مناسبی برای بازداشتن شخص وضع کرده باشد، غرامت مالی بگیرد یا نه، فرمودند می‌تواند البته این، از باب تعزیز شرعی نیست. «7»