حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح صفحه 10

ص: 17

و اگر هنوز آمیزش نکرده باشند، بلافاصله می‌تواند به اسلام برگردد و با دیگری ازدواج کند، و اگر آمیزش کرده باشند، صبر می‌کند پس از پایان یافتن عدّه به اسلام بازمی‌گردد، سپس با شخص مورد نظرش ازدواج می‌کند!» «1».

این حیله، منفی و مذموم، و حقیقتا حیلۀ زشتی است، و در واقع شبیه حیله‌ای است که از بعضی از مسیحیان نقل می‌کنند: «آنها طلاق را جایز نمی‌دانند، بدین جهت برای زنانی که قصد جدایی از شوهرانشان را دارند، تنها یک راه وجود دارد، و آن ارتکاب زناست! چون معتقدند زن شوهردار اگر زنا کند، از شوهرش جدا می‌شود!» «2».

هر دو حیله، منفی و مذموم، بلکه از زشت‌ترین حیله‌ها است. البتّه حیله‌های مثبت و منفی منحصر به موارد مذکور نیست؛ بلکه برخی از فقهای عامّه بیش از سی صد حیله، در مباحث مختلف فقه ذکر کرده‌اند «3».

5- حیله در مصطلح فقها

«حیله» در مصطلح فقها عبارتست از:

«التوصل إلی أمر شرعی من طریق حلال أو حرام؛ رسیدن به یک مطلوب شرعی و هدف مشروع، چه این که راه رسیدن به آن، امر حلالی باشد، یا راه مذکور خود غیر مشروع باشد، چنین چیزی حیله است».

______________________________
(1). المبسوط فی فقه الامامیّه، جلد 5، صفحۀ 95.
(2). قاموس کتاب مقدّس، صفحۀ 581.
(3). المبسوط فی فقه الامامیّه، جلد 5، صفحۀ 95.