- چه کسانی به سراغ حیلهها میروند؟ 1
- پیشگفتار 1
- مقدّمات بحث: 4
- 2- تفسیر لغت «حیله» 5
- 3- نمونههایی از حیلۀ مثبت 7
- 4- حیله‌های منفی 8
- 5- حیله در مصطلح فقها 10
- اشاره 11
- 6- اقسام حیله 11
- حیلۀ واقعی مثبت 11
- حیلۀ واقعی منفی: 12
- حیلۀ صوری غیر واقعی: 12
- 8- کلمات فقهای شیعه در باب حیلهها 14
- اشاره 14
- 7- تقسیم حیله از دیدگاه دیگر 14
- الف) شیخ طوسی و حیله‌های شرعی 15
- موارد مناقشه در کلام شیخ طوسی: 22
- ب و ج) حیله‌های شرعی در کلام شیخ صدوق و علّامۀ مجلسی رحمهما اللّه 23
- د) نظریۀ صاحب حدائق 25
- اشاره 28
- 9- نظریّۀ فقهای اهل سنّت پیرامون حیل شرعیّه 28
- [دو مثال برای حیله‌های حرام و حلال] 32
- 2- حیلۀ مباح در اجارۀ منزل! 33
- نقد کلام ابن قیّم 34
- 1 در باب غسل و وضو و تیمّم 36
- 1- حکم تکلیفی 37
- 2- حکم وضعی 39
- 2 جلوگیری از عادت ماهیانه 42
- فرع اوّل: حکم تکلیفی خوردن قرصهای جلوگیری 43
- فرع دوّم: حکم وضعی خوردن قرص جلوگیری 46
- فرع سوّم: حکم عوارض جانبی 48
- 3 اخذ اجرت برای انجام عبادت 50
- مفهوم قصد قربت چیست؟ 50
- اشکال عمدۀ عبادتهای استیجاری 51
- اشاره 52
- چارهجوییهای فقها 52
- راه اوّل: عدم اعتبار قصد قربت در عبادات استیجاریّه 53
- راه دوّم: داعی بر داعی 54
- راه سوّم: أَوْفُوا بِالْعُقُودِ 55
- نقد راه حلهای سهگانه 57
- شرح بیشتر داعی بر داعی 59
- مشکل دیگر عبادات استیجاریّه! 61
- دو راه دیگر برای حلّ مشکل قصد قربت 62
- 1- تحلیل ماهیّت عبادات استیجاری 62
- نقد و بررسی 63
- 2- چه کسی قصد قربت می‌کند، نایب یا منوب عنه؟ 64
- نقد و بررسی 65
- راه حلّی از مرحوم میلانی 65
- یادآوری سه نکته 66
- 4 مسافرت به قصد فرار از روزه 68
- مقتضای قاعده چیست؟ 69
- ادلّۀ نظریّۀ مشهور 71
- جمعبندی روایات 74
- 5 آیا کفّارۀ عمد با مسافرت ساقط میشود؟ 76
- نظرات فقها 76
- دلیل طرفداران نظریّۀ سقوط مطلق 78
- ادلّۀ طرفداران عدم سقوط مطلقا 80
- نظریّۀ ما 82
- کلمات فقها 83
- 6 راه محرمیّت زن برادر، بر برادر شوهر 83
- دلیل مسأله 84
- چند نکته 85
- 7 چگونه میتوان با فرزند خوانده محرم شد؟ 89
- اشاره 91
- راههای ایجاد محرمیّت بین پسر و مادر خوانده 91
- توضیح این که 91
- راههای ایجاد محرمیّت بین دختر و پدر خوانده 92
- 8 طرق فرار از ربا 94
- آرای فقها 96
- دلایل نظریّات چهارگانه 97
- دلیل اوّل: تمسّک به قواعد، عمومات و اطلاقات 97
- نقد و بررسی 97
- طایفۀ اوّل: راه فرار از ربای «قرضی» 99
- دلیل دوّم: روایات خاصّه 99
- طایفۀ دوّم: راه فرار از ربای «معاملاتی» 106
- نقد و بررسی 107
- طایفۀ سوّم: راه چاره، دو معامله جداگانه 108
- بررسی بقیّۀ نظریّهها 110
- نتیجۀ نهایی 110
- 9 تلقیح مصنوعی، راهکاری دیگر! 112
- انواع تلقیح مصنوعی: 113
- موضوعات اصلی مسأله 115
- الف) حکم اوّلی صورتهای دهگانه 115
- اشاره 115
- دلیل معتقدین به جواز 117
- نقد و بررسی 118
- دلیل قول مشهور 120
- ب) حکم تلقیح به حسب عوارض آن 126
- موارد ضرورت 127
- یادآوری 128
- 2- در تلقیح حرام تفاوتی بین صورتهای زیر نیست 129
- ج) احکام فرزند حاصل از تلقیح 130
- چکیدۀ مباحث گذشته 136
- صورتهای پنجگانه 137
- اصل اوّل: راههای ایجاد فرزند مشروع 138
- اشاره 138
- اصول سهگانه 138
- اصل سوّم: محرمیّت با مادر جانشین و شوهرش! 140
- اصل دوّم: پدر و مادر فرزند تلقیحی کیست؟ 140
- حکم صورتهای پنجگانه 141
- راهکاری مشروع 142
- 10 راهی برای فرار از حرمت ابدی حاصل از ازدواج در عدّه! 145
- حرمت ازدواج در عدّه 147
- حرمت ابدی 148
- امّا عقیدۀ فقهای اهل سنّت: 148
- مستند نظریّۀ حرمت ابدی 150
- راهکاری برای نجات از حرمت ابدی 151
- پاسخ به چند سؤال 153
- در این فتوا تنها نیستیم 155
- نتیجۀ نهایی 157
ص: 137
است، به صاحب حیوان اجازۀ تیمّم می‌دهد.
5- ایجاد محرمیّت، که موضوع اصلی این مباحث است، نیز می‌تواند به عنوان ضرورت مجوّز این کار گردد. البتّه در مواردی که واقعا نیاز به آن باشد.
6- زوج و زوجه هیچ ضرورتی برای انجام این کار ندارند، ولی جامعه نیاز به تکثیر نسل مسلمانان دارد. مثل این که مسلمانان یک منطقه، یا کشوری در اقلیّت هستند، و عدّۀ زیادی از زنان آنها عقیم و نازا می‌باشند. در اینجا ضرورت حاصل برای جامعۀ اسلامی، تلقیح را تجویز می‌کند؛ هر چند مستلزم نگاه و لمس حرام، یا مانند آن باشد.
نتیجه این که تلقیح، با توجّه به عوارض سه‌گانۀ آن، تنها در موارد ضرورت جایز است.
یادآوری
1- تلقیح کنندۀ همجنس مقدّم است
در صورتی که بخواهند نطفه‌ای را به رحم زنی تلقیح کنند، و پزشک متخصّص همجنس، و غیر همجنس، هر دو در دسترس باشد، پزشک همجنس مقدّم است؛ هر چند نگاه و لمس عورت بر هر دو حرام است.
دلیل این مطلب روایاتی است که در مبحث شهادات وارد شده، مبنی بر این که تحقیق از پردۀ بکارت زنی که مورد اتّهام قرار گرفته، برای زنان جایز است، و بر مردان حرام، هر چند در حرمت نگاه به عورت فرقی بین زن و مرد نیست.