حیله‌های شرعی و چاره‌جوئی‌های صحیح صفحه 55

ص: 62

در محلّ بحث نیز چنین است. داعی اجیر انجام عمل عبادی برای خداوند عالم است، و انگیزۀ او بر این کار مسألۀ حلال بودن اجرت است. به عبارت دیگر، او مزدی می‌گیرد برای این که نماز استیجاری را به قصد قربت انجام دهد.

این راه، یعنی عنوان داعی بر داعی، راه خوبی است و بسیاری از فقها همین راه را رفته‌اند، ولی در عین حال خالی از بحث و گفتگو نیست.

راه سوّم: أَوْفُوا بِالْعُقُودِ

اشاره

مشکل قصد قربت در عبادات استیجاریّه را می‌توان با «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» حل کرد. یعنی مستأجر هنگامی که با موجر قرارداد اجاره برای یک سال نماز می‌بندد، عمل به این قرارداد به حکم أَوْفُوا بِالْعُقُودِ بر او واجب می‌گردد.

مستأجر به قصد انجام این امر، که واجب الهی است، عبادات استیجاریّه را انجام می‌دهد، و لازمۀ آن همان قصد قربت است.

سپس محقّق مزبور، صاحب عروة الوثقی، به این طریقه اشکال می‌کند که أمر «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» یک امر توصّلی است، نه تعبّدی.

بنابراین نمی‌توان به وسیلۀ آن قصد قربت نمود.

توضیح این که: اوامر الهی دو قسم است:

1- اوامر توصّلیّه؛ مثل امر به ازالۀ نجاست از مسجد، که یک امر توصّلی است، و نیازی به قصد قربت ندارد. یعنی هنگامی که محلّ نجس طبق شرایط آن، آب کشیده شد پاک می‌شود، چه قصد قربت